Ορθοδοντική θεραπεία

Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων με τις οποίες ασχολούνται οι ορθοδοντικοί, το κίνητρο του ασθενούς (ή του γονέα του) για την διόρθωση των ανωμαλιών στην σύγκλειση των δοντιών είναι η βελτίωση της αισθητικής εμφάνισης. Πρέπει όμως να γνωρίζετε ότι όταν υπάρχουν σοβαρά προβλήματα σύγκλεισης η ορθοδοντική θεραπεία είναι απολύτως απαραίτητη και για να προληφθούν μια σειρά άλλων οδοντιατρικών, κοινωνικών, αλλά και ψυχολογικών προβλημάτων, όπως:

• Τερηδόνα και ουλίτιδα. ‘Οταν υπάρχει ανώμαλη θέση των δοντιών ιδίως σε περιστατικά συνωστισμού είναι δύσκολο να απομακρυνθεί επιτυχώς η οδοντική πλάκα μεταξύ των δοντιών με αποτέλεσμα να αυξάνει η πιθανότητα εκδήλωσης τερηδόνας και ουλίτιδας.
• Τραυματισμοί των ούλων, σε περιστατικά τραυματικής σύγκλεισης.
• Σπάσιμο / Ράγισμα δοντιών, ιδιαίτερα των εμπρός δοντιών σε περιπτώσεις οριζόντιας πρόταξης.
• Αυξημένη φθορά δοντιών. Η κακή σύγκλειση αυξάνει την πίεση και τριβή που υφίστανται ορισμένα δόντια.
• Κροταφογναθικό Σύνδρομο & Βρουξισμός. Οι δυσλειτουργίες της κροταφογναθικής διάρθρωσης αλλά και συνήθειες όπως το τρίξιμο των δοντιών (βρουξισμός) οφείλονται συχνά στην κακή σύγκλειση.
• Προβλήματα μάσησης, κατάποσης και χώνευσης των τροφών.
• Ψεύδισμα. Δυσκολία στον σχηματισμό ορισμένων φθόγγων.
• Ροχάλισμα / Αναπνοή από το στόμα.
• Ψυχολογικά προβλήματα, έλλειψη αυτοεκτίμησης λόγω βεβαρημένης εμφάνισης.

Με την πρόληψη, αντιμετώπιση και θεραπεία των προβλημάτων σύγκλεισης των δοντιών ασχολείται ένας ιδιαίτερος κλάδος της οδοντιατρικής, η ορθοδοντική.

Ο Ορθοδοντικός

Η ορθοδοντική είναι ο πρώτος τομέας της οδοντιατρικής που αναγνωρίστηκε σαν ξεχωριστή ειδικότητα. Ασχολείται με την θεραπεία οδοντικών ανωμαλιών, δυσλειτουργιών της σύγκλεισης και σκελετικών δυσαρμονιών των γνάθων.

Ο ορθοδοντικός είναι ένας εξειδικευμένος οδοντίατρος που μετά την ολοκλήρωση πενταετών σπουδών για την απόκτηση του πτυχίου της οδοντιατρικής έχει πραγματοποιήσει μεταπτυχιακό πρόγραμμα εξειδίκευσης τριετούς ή τετραετούς διάρκειας για την απόκτηση της ειδικότητας του ορθοδοντικού.

Σκοπός της Ορθοδοντικής Θεραπείας

Οι στόχοι μιας ορθοδοντικής θεραπείας είναι η αποκατάσταση της σωστής σύγκλεισης, η βελτίωση της εμφάνισης του προσώπου αλλά και της λειτουργικότητας του στόματος, παράλληλα με την επίτευξη αρμονίας μεταξύ των δοντιών και των χαρακτηριστικών του προσώπου, για να επιτευχθεί ένα ωραίο και υγιές χαμόγελο.

Πρώτη επίσκεψη στον Ορθοδοντικό

Οι ορθοδοντικοί συνιστούν ότι η καλύτερη ηλικία για την πρώτη επίσκεψη του παιδιού στο ορθοδοντικό ιατρείο είναι αυτή των 6-8 ετών (εκτός βέβαια αν έχουν ήδη εντοπιστεί αρκετά νωρίτερα από τους γονείς σοβαρά προβλήματα). Ο ορθοδοντικός θα προσδιορίσει την ύπαρξη ή όχι προβλήματος σύγκλεισης, θα αξιολογήσει την πιθανότητα εμφάνισης του στο μέλλον και αναλόγως θα καθορίσει τον χρόνο της επόμενης επίσκεψης.

Χρόνος έναρξης θεραπείας

Αν εντοπιστούν ορθοδοντικά προβλήματα, θα εκτιμηθεί ποός είναι ο καταλληλότερος χρόνος για την αντιμετώπιση τους. Αναλόγως της φύσης του ορθοδοντικού προβλήματος μπορεί να χρειάζεται άμεση επέμβαση για την πρόληψη επιδείνωσης του. Σε άλλες περιπτώσεις η θεραπεία θα προγραμματιστεί για μεγαλύτερη ηλικία όταν θα έχει προχωρήσει η ανάπτυξη των γνάθων και θα έχει ολοκληρωθεί η μόνιμη οδοντοφυία.

Ο μηχανισμός της ορθοδοντικής θεραπείας

Η κλασσική ορθοδοντική θεραπεία βασίζεται στην άσκηση μιας σταθερής συνεχούς πίεσης για μεγάλο χρονικό διάστημα πάνω στα δόντια των οποίων η θέση πρέπει να τροποποιηθεί. Η επιτυγχανόμενη κίνηση του δοντιού είναι περίπου ένα χιλιοστό ανά μήνα. Η ένταση και κατεύθυνση της ασκούμενης πίεσης πρέπει να αναπροσαρμόζεται σε τακτά χρονικά διαστήματα κάθε λίγες εβδομάδες από τον ορθοδοντικό ανάλογα με την πορεία της θεραπείας. Στα πλαίσια της θεραπείας μπορεί να απαιτηθεί και η εξαγωγή κάποιου δοντιού.

Σε σοβαρές σκελετικές ανωμαλίες των γνάθων το σχέδιο θεραπείας μπορεί να περιλαμβάνει και χειρουργική επέμβαση για την τροποποίηση του μεγέθους της κάτω γνάθου. Η επέμβαση εκτελείται από Γναθοπροσωπικό χειρουργό βάσει των οδηγιών του ορθοδοντικού.

Χρονική διάρκεια θεραπείας

Μία τυπική ορθοδοντική θεραπεία με ακίνητους μηχανισμούς (σιδεράκια) διαρκεί από 6 μήνες έως δυο χρόνια, και απαιτεί τακτικές επισκέψεις στον ορθοδοντικό περίπου κάθε μήνα. Ο χρόνος θεραπείας εξαρτάται από την ηλικία του ασθενούς, από τη σοβαρότητα του προβλήματος και από τη συνεργασία του ασθενούς.

Για την μετακίνηση των δοντιών χρησιμοποιούνται:

• Ακίνητοι ορθοδοντικοί μηχανισμοί οι οποίοι μένουν σταθεροί στα δόντια και αφαιρούνται στο τέλος της ορθοδοντικής θεραπείας από τον ορθοδοντικό.
• Κινητοί ορθοδοντικοί μηχανισμοί οι οποίοι τοποθετούνται και αφαιρούνται από το ίδιο το παιδί.

Η επιλογή του ορθοδοντικού μηχανισμού που θα χρησιμοποιηθεί εξαρτάται από τον τύπο του προβλήματος που πρέπει να αποκατασταθεί, τις αισθητικές απαιτήσεις του ασθενούς αλλά και τους οικονομικούς και χρονικούς περιορισμούς. Ανάλογα με τον τύπο τους κατηγοριοποιούνται σε:

• Ακίνητοι μηχανισμοί (σιδεράκια). Πρόκειται για ακίνητες συσκευές που περιλαμβάνουν ένα σύνολο από δακτύλιους, άγκιστρα και σύρματα, που συνηθίζουμε να αποκαλούμε σαν ‘σιδεράκια’ και προσκολλώνται στην πρόσθια (ή την οπίσθια) πλευρά των δοντιών. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν αποτελεσματικά σε οποιαδήποτε ηλικία για την μετακίνηση ορισμένων ή όλων των δοντιών. Μέχρι πριν λίγα χρόνια η μόνη επιλογή που υπήρχε ήταν τα κλασικά γκρίζα μεταλλικά σιδεράκια. Σήμερα υπάρχουν διαθέσιμες πολύ πιο αισθητικά αποδεκτές επιλογές όπως τα :
  • Mini μεταλλικά σιδεράκια, μικρότερου μεγέθους που φαίνονται αρκετά λιγότερο.
  • Κεραμικά σιδεράκια, φτιαγμένα από διαφανές κεραμικό υλικό που τα κάνει σχεδόν αδιάκριτα.
  • Γλωσσικά σιδεράκια, που προσκολλώνται στην εσωτερική (γλωσσική) πλευρά των δοντιών και είναι πρακτικά αόρατα.
• Διαφανείς νάρθηκες (πχ. Invisalign). Πρόκειται για αρκετά δημοφιλή μέθοδο τα τελευταία χρόνια ιδιαίτερα στην ορθοδοντική ενηλίκων. Ανάλογα με το σχέδιο θεραπείας κατασκευάζεται μια σειρά από διαφανείς νάρθηκες (μασελάκια) που πρέπει να φορά ο ασθενής για κάποιες ώρες κάθε μέρα. Το κάθε μασελάκι χρησιμοποιείται για μερικές εβδομάδες και κατόπιν πρέπει να αντικατασταθεί από το επόμενο της σειράς. Είναι πολύ εύκολα στη χρήση αλλά και αρκετά πιό ακριβά. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνο όταν υπάρχουν ανάγκες σχετικά μικρής μετακίνησης δοντιών και φυσικά δεν παρέχουν την ακρίβεια κίνησης που έχουν οι ακίνητοι μηχανισμοί (σιδεράκια).
• Μηχανισμοί διεύρυνσης. Κινητοί ή ακίνητοι μηχανισμοί που χρησιμοποιούνται για αλλαγή του σχήματος των οδοντικών τόξων.
• Λειτουργικά μηχανήματα. Κινητοί ή ακίνητοι μηχανισμοί που χρησιμοποιούνται για τη διόρθωση σκελετικών προβλημάτων με στόχο την τροποποίηση του ρυθμού και της κατεύθυνσης ανάπτυξης των γνάθων (ενίσχυση ή αναστολή αύξησης της γνάθου)
• Εξωστοματικά μηχανήματα. Στηρίζονται με ελαστικούς ιμάντες στον αυχένα ή στο κεφάλι και χρησιμοποιούνται, είτε σε οδοντικά προβλήματα, είτε σε σκελετικά προβλήματα.
• Συγκρατητικοί μηχανισμοί. Μετά το τέλος της κύριας θεραπείας και την αφαίρεση των ακίνητων μηχανισμών, τα δόντια έχουν την τάση να μετακινηθούν προς την προηγούμενη θέση τους. Για αυτό το λόγο μέχρι να σταθεροποιηθούν, είναι απαραίτητο για τη διατήρηση του αποτελέσματος να χρησιμοποιούνται είδικοί συγκρατητικοί μηχανισμοί για αρκετές ώρες την ημέρα όπως θα ορίσει ο ορθοδοντικός.

Tο κόστος της ορθοδοντικής θεραπείας διαφοροποιείται από το βαθμό δυσκολίας του κάθε περιστατικού και εξαρτάται κυρίως από το αν θα τοποθετηθούν συσκευές και στις δύο γνάθους, το είδος των ορθοδοντικών μηχανισμών, τον τύπο των συσκευών (μεταλλικές, κεραμικές, γλωσσικές), το χρόνο θεραπείας (6/12/24 μήνες), το αν θα χρειαστούν εξαγωγές, γναθοχειρουργικές επεμβάσεις κλπ.

Ενδεικτικά κόστη για τυπική ορθοδοντική θεραπεία:

• Με μεταλλικά σιδεράκια : 3.000 - 4.000€
• Με γλωσσικά σιδεράκια : 7.000 – 9.000€
• Invisalign : 3.000 – 6.000€