Ηλεκτρική Οδοντόβουρτσα ή Απλή; • Ποιά είναι καλύτερη;

Πολυάριθμες έρευνες έχουν γίνει χωρίς να έχει δοθεί μια σαφής απάντηση που να είναι ομόφωνα αποδεκτή από την οδοντιατρική κοινότητα. Παρότι πολλές από τις έρευνες έχουν δείξει ότι χρησιμοποιώντας ηλεκτρική οδοντόβουρτσα επιτεύχθηκε μεγαλύτερο ποσοστό καθαρισμού της οδοντικής πλάκας από τα δόντια, πιθανότατα αυτό δεν οφείλεται αποκλειστικά στην καθαριστική ικανότητα των ηλεκτρικών ή επαναφορτιζόμενων οδοντοβουρτσών αλλά σε άλλους παράγοντες που σχετίζονται με τη χρήση τους.

Σημαντικά είναι τα ευρήματα πολλών ερευνών που δείχνουν ότι άτομα που βούρτσιζαν με το σωστό τρόπο πέτυχαν το ίδιο αποτέλεσμα είτε με απλή είτε με ηλεκτρική οδοντόβουρτσα (2003 Cochrane Oral Health Group). Δεδομένου ότι η πλειονότητα των χρηστών δεν βουρτσίζει με τον πιό σωστό τρόπο, ούτε για όση διάρκεια χρειάζεται, εκτιμάται ότι το συγκριτικό στατιστικό πλεονέκτημα των ηλεκτρικών οδοντοβουρτσών οφείλεται στην ευκολία χρήσης τους που βοηθά αυτή την κατηγορία χρηστών.

Άν ένας χρήστης βουρτσίζει πιό άνετα και ευχάριστα με μιά ηλεκτρική οδοντόβουρτσα σε σχέση με μια απλή, τότε είναι φυσικό να περιμένουμε βελτίωση της στοματικής υγιεινής του γιατί θα βουρτσίζει συχνότερα και για περισσότερο χρόνο χωρίς να θεωρεί το βούρτσισμα των δοντιών σαν καθημερινή αγγαρεία.

Οι κυριότεροι τομείς στους οποίους μια ηλεκτρική επαναφορτιζόμενη οδοντόβουρτσα εμφανίζει πλεονεκτήματα σε σχέση με μια απλή οδοντόβουρτσα είναι:

Είναι αλήθεια ότι ο σωστός τρόπος βουρτσίσματος των δοντιών με μιά απλή οδοντόβουρτσα χειρός δεν είναι εύκολα κατανοητός από όλους και απαιτεί όχι μόνο εκπαίδευση αλλά και κάποια δεξιότητα του χρήστη στις κινήσεις του. To βούρτσισμα με μια ηλεκτρική οδ/βουρτσα είναι αρκετά πιό απλό και δεν χρειάζεται ιδιαίτερη δεξιότητα. Για αυτό το λόγο και οι ηλ/κες οδοντόβουρτσες μπορούν να βοηθήσουν σημαντικά τα άτομα που δυσκολεύονται να κάνουν τις κινήσεις του βουρτσίσματος λόγω κινητικών προβλημάτων (πχ. άτομα με ειδικές ανάγκες, αρθρίτιδα, ηλικιωμένοι κ.α.) για τους οποίους αποτελούν οπωσδήποτε και την καλύτερη επιλογή.

Η ηλεκτρική οδοντόβουρτσα περιστρέφεται και δονείται από μόνη της χωρίς να χρειάζεται να κάνουμε εμείς όλες τις κινήσεις. Το μόνο που χρειάζεται ουσιαστικά είναι να την μετακινούμε από δόντι σε δόντι. Επίσης, οι λαβές τους είναι σχετικά πιο ογκώδεις για να χωρά ο μηχανισμός της μπαταρίας, γεγονός που βοηθά να ταιριάζουν καλύτερα και πιο σταθερά στο χέρι και να είναι πιο εργονομικές. Είναι λοιπόν εξαιρετικά πιό εύκολες στη χρήση και πιό ξεκούραστες από μια κλασική οδοντόβουρτσα.

Κυρίως λόγω του ότι οι ηλεκτρικές οδοντόβουρτσες είναι πιό εύκολες και άνετες στη χρήση, έχει παρατηρηθεί ότι είναι πιό εύκολο για τους χρήστες να βουρτσίζουν για περισσότερο χρόνο. Μεγαλύτερη διάρκεια βουρτσίσματος συνεπάγεται μεγαλύτερη απομάκρυνση πλάκας και καλύτερο καθαρισμό των δοντιών. Ορισμένα μοντέρνα μοντέλα έχουν μάλιστα και ενσωματωμένο χρονόμετρο που ενημερώνει το χρήστη με χαρακτηριστικούς ήχους για τη διάρκεια του βουρτσίσματος.

Οι περισσότερες ηλεκτρικές οδοντόβουρτσες έχουν μια μικρή στρογγυλή κεφαλή που είναι πολύ πιό εύκολο να φθάσει και να καθαρίσει τα πίσω δόντια σε σχέση με τις σχετικά μεγαλύτερες ορθογώνιες κεφαλές των απλών οδοντοβουρτσών. Αποτελούν για αυτό το λόγο την συνιστώμενη επιλογή για άτομα που έχουν έντονο το αντανακλαστικό εμέτου και δυσκολεύονται να βουρτσίσουν τα τελευταία πίσω δόντια.

Για να καθαρίσει μια απλή οδοντόβουρτσα χρειάζεται να την πιέσουμε στα δόντια, ενώ μια ηλεκτρική λόγω της μεγάλης ταχύτητας περιστροφής απαιτεί πολύ μικρότερη πίεση για να επιτύχει το ίδιο καθαριστικό αποτέλεσμα και είναι επομένως πολύ πιό ασφαλής για την αδαμαντίνη (σμάλτο). Μάλιστα, ορισμένες από τις πιο μοντέρνες ηλεκτρικές οδοντόβουρτσες έχουν ενσωματωμένους αισθητήρες πίεσης που αυτόματα επιβραδύνουν ή και σταματούν την περιστροφή όταν ασκήσουμε υπερβολική πίεση για να αποφεύγεται η αποτριβή των δοντιών.

Η καινοτομική τεχνολογία και η μοντέρνα σχεδίαση των σύγχρονων ηλεκτρικών οδοντοβουρτσών αποτελεί σημαντικό παράγοντα παρακίνησης για πολλά άτομα ώστε να βουρτσίζουν συχνότερα και περισσότερο (ιδίως για εκείνους που τους αρέσουν τα gadgets και φυσικά για τα παιδιά). Αρκετές από τις παιδικές ηλεκτρικές οδοντόβουρτσες όχι μόνο έχουν πολύχρωμα σχέδια με παιδικούς ήρωες αλλά παίζουν και μουσική την ώρα του βουρτσίσματος για να είναι πιο δελεαστικές και ευχάριστες στη χρήση από τα παιδιά.

Χάρις στις γρήγορες περιστροφικές κινήσεις και την μικρή κεφαλή, οι ηλεκτρικές οδοντόβουρτσες αποδεικνύονται πιο αποτελεσματικές στον καθαρισμό των δοντιών γύρω από τα σιδεράκια σε άτομα που κάνουν ορθοδοντική θεραπεία καθώς και γύρω από οδοντικά εμφυτεύματα και θήκες δοντιών, και κάτω από τις γέφυρες δοντιών.

Οι ηλεκτρικές οδοντόβουρτσες θεωρούνται πιο οικολογικές γιατί κάθε 3 μήνες χρειάζεται να αντικαταστήσουμε μόνο την κεφαλή και όχι ολόκληρη την βούρτσα μαζί με την πλαστική λαβή όπως στις συμβατικές, και επομένως επιβαρύνουν το περιβάλλον με μικρότερη ποσότητα πλαστικού. Βέβαια, πρέπει να συνυπολογίσουμε ότι απαιτούν την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας (έστω και ελάχιστης) αλλά το κυριότερο χρησιμοποιούν μπαταρίες που θα πρέπει να ανακυκλωθούν όταν την πετάξουμε.

Τα σχετικά μειονεκτήματα στην επιλογή μιας ηλεκτρικής οδοντόβουρτσας αντί μίας απλής μηχανικής είναι:

Οι ηλεκτρικές οδοντόβουρτσες είναι σχετικά ακριβές, με πολλαπλάσιο αρχικό κόστος αγοράς σε σχέση με τις συμβατικές. Το κόστος συντήρησης μετά την αρχική αγορά είναι σχεδόν το ίδιο καθώς το κόστος μιας κεφαλής μιας επαναφορτιζόμενης οδοντόβουρτσας είναι παρόμοιο με αυτό της αγοράς μια νέας συμβατικής. Τα τελευταία χρόνια με την διάδοση της χρήση τους, οι τιμές των επαναφορτιζόμενων οδοντοβουρτσών έχουν μειωθεί σημαντικά ενώ έχουν κυκλοφορήσει και οι πιο οικονομικές που δέχονται απλές μπαταρίες (βέβαια σε αυτές θα πρέπει να υπολογίσετε και το κόστος τακτικής αντικατάστασης των μπαταριών). Επίσης, το κόστος μπορεί να είναι αναλογικά μικρότερο για μια οικογένεια όπου μπορεί να χρησιμοποιείται το ίδιο στέλεχος από περισσότερα του ενός άτομα απλά έχοντας ο καθένας την δική του κεφαλή και αλλάζοντας την πριν την χρήση.

Οι ηλεκτρικές οδοντόβουρτσες παίρνουν την ενέργεια που χρειάζονται από ενσωματωμένες μπαταρίες είτε επαναφορτιζόμενες είτε απλές. Για να είναι αποτελεσματικές πρέπει οι μπαταρίες να είναι σε πλήρη φόρτιση. Οι επαναφορτιζόμενες θα πρέπει να τοποθετούνται στην βάση τους (που θα πρέπει να είναι συνδεδεμένη με το ηλεκτρικό ρεύμα) για επαναφόρτιση μετά από κάθε χρήση για να είναι έτοιμες για το επόμενο βούρτσισμα. Αυτό σημαίνει πως σε ένα ταξίδι θα πρέπει να μεταφέρετε μαζί σας και όλη την βάση της και φυσικά να έχετε πρόσβαση σε ηλεκτρικό ρεύμα για να μπορείτε να την φορτίσετε. Οι οδ/βουρτσες με απλή μπαταρία δεν έχουν το μειονέκτημα να χρειάζονται παροχή ηλεκτρικού ρεύματος ούτε μεταφοράς βάσης, αρκεί βέβαια να έχετε μαζί σας αναταλλακτικές μπαταρίες.

Λόγω του τρόπου λειτουργίας τους (ταχύτατη περιστροφή ή/και παλινδρόμηση) δημιουργείται μια δόνηση μέσα στο στόμα, μια αίσθηση που μπορεί να είναι ενοχλητική και δυσάρεστη για κάποια άτομα.

Στην αγορά κυκλοφορούν πλέον πολλές ηλεκτρικές οδοντόβουρτσες και για παιδιά. Για την χρήση τους όμως αντί μιας απλής παιδικής οδοντόβουρτσας χειρός υπάρχουν και πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Καταρχήν είναι γεγονός ότι μια ηλεκτρική οδοντόβουρτσα για παιδιά είναι πολύ πιο απλή και εύκολη στην χρήση από μια συμβατική και συνήθως ένα παιδί θα πετύχει καλύτερο καθαρισμό των δοντιών. Το βασικό μειονέκτημα αν δώσουμε σε ένα παιδί από πολύ μικρή ηλικία να χρησιμοποιεί ηλεκτρική είναι ότι δεν θα έχει μάθει να βουρτσίζει σωστά με απλή οδοντόβουρτσα αν αργότερα θελήσει ή χρειαστεί να την χρησιμοποιήσει. Επίσης η ευκολία του βουρτσίσματος δεν σημαίνει ότι δεν θα πρέπει να αφιερωθεί χρόνος για να μάθει το παιδί πως να βουρτσίζει σωστά και με την ηλεκτρική οδοντόβουρτσα. Ο αυτοματισμός της κίνησης δεν σημαίνει ότι το βούρτσισμα γίνεται από μόνο του. Τέτοιες παρανοήσεις οδηγούν αρκετά παιδιά να εμφανίζουν προβλήματα είτε λόγω ελλιπούς καθαρισμού είτε λόγω αποτριβής της αδαμαντίνης.

Ίσως η σωστότερη προσέγγιση είναι να μάθει το παιδί να βουρσίζει σωστά με απλή οδ/βουρτσα και αργότερα να περάσει σε μια ηλεκτρική αν το εξυπηρετεί καλύτερα. Βέβαια σε περιπτώσεις παιδιών με κινητικά προβλήματα των χεριών ή που εμφανίζουν σημαντική δυσκολία στον χειρισμό της απλής οδ/βουρτσας, οι παιδικές ηλεκτρικές οδοντόβουρτσες είναι η σωστή επιλογή. Σε οποιαδήποτε περίπτωση επιλέξτε μια επώνυμη παιδική ηλεκτρική οδοντόβουρτσα. Μην αγοράζετε, γενικά αλλά κυρίως για τα παιδιά, συσκευές αγνώστου προέλευσης επειδή έχουν χαμηλή τιμή.

Ανεξάρτητα πάντως από τον τύπο οδοντόβουρτσας που τελικά θα διαλέξετε, υπενθυμίζουμε ότι ο βασικός κανόνας σχετικά με την επιλογή οδοντόβουρτσας που τονίζουν συνεχώς οι οδοντίατροι είναι:

Όποια οδοντόβουρτσα και να επιλέξετε το σημαντικό είναι ΝΑ ΤΗΝ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΕ