Το Οδοντικό Νήμα και η Σημασία του για τη Στοματική Υγιεινή

Το οδοντικό νήμα με την μορφή που γνωρίζουμε σήμερα έγινε γνωστό περί το 1815 όταν ένας οδοντίατρος στην Ν.Ορλεάνη (Levi Spear Parmly) άρχισε να συστήνει στους ασθενείς του που είχαν πρόβλημα ουλίτιδας να καθαρίζουν τα σημεία ανάμεσα στα δόντια τους χρησιμοποιώντας μια κερωμένη μεταξωτή κλωστή. Η πρώτη μαζική παραγωγή μη κερωμένου μεταξωτού οδοντικού νήματος ξεκίνησε το 1882. Μετά την ανακάλυψη του nylon το 1938, η μεταξωτή κλωστή αντικαταστάθηκε από nylon κλωστή που έχει πολύ μεγαλύτερη αντοχή και δεν ξεφτίζει εύκολα.

Τα οδοντικά νήματα κυλοφορούν σήμερα σε πλαστικές συσκευασίες που περιέχουν 25-50 μέτρα νήματος τυλιγμένα σε ένα κύλινδρο. Στο σημείο εξόδου του νήματος υπάρχει και ένα αιχμηρό μεταλλικό έλασμα που χρησιμοποιείται για να κόψουμε το νήμα αφού τραβήξουμε το μήκος που θέλουμε. Στο εμπόριο κυκλοφορούν επίσης και εξειδικευμένες συσκευές που έχουν σχεδιαστεί για να διευκολύνουν την χρήση του (συγκρατητήρες νήματος) καθώς και ηλεκτρικές συσκευές που προσομοιώνουν την δράση του οδοντικού νήματος (πχ. Waterpik).

Καμία οδοντόβουρτσα, είτε απλή είτε ηλεκτρική, δεν μπορεί να πετύχει πλήρη απομάκρυνση της μικροβιακής πλάκας από τα μεσοδόντια διαστήματα, τα σημεία δηλαδή ανάμεσα στα δόντια γύρω από το σημείο που εφάπτεται το ένα στο άλλο, καθώς και από την ουλοδοντική σχισμή, το σημείο στη βάση του δοντιού στο οποίο εφάπτονται τα ούλα.

Μόνο το οδοντικό νήμα (αν χρειάζεται και σε συνδυασμό με βουρτσάκια μεσοδοντίων) μπορεί να προσφέρει αποτελεσματικό καθαρισμό αυτών των περιοχών που αντιπροσωπεύουν περίπου το 40% της συνολικής επιφάνειας των δοντιών. Με την τακτική και σωστή χρήση του οδοντικού νήματος ολοκληρώνεται η απομάκρυνση της μικροβιακής πλάκας από όλες τις οδοντικές επιφάνειες και μειώνεται ο κίνδυνος τερηδόνας και ουλίτιδας.

Το οδοντικό νήμα είναι απολύτως απαραίτητο για την αφαίρεση υπολειμμάτων τροφής και μικροβιακής πλάκας μεταξύ των δοντιών σε ασθενείς με ορθοδοντικές συσκευές, εμφυτεύματα και γέφυρες. Στα σημεία αυτά είναι σχεδόν αδύνατο να μπορέσουν να εισχωρήσουν και να καθαρίσουν αποτελεσματικά οι ίνες της οδοντόβουρτσας, οπότε η χρήση κάποιας άλλης μεθόδου μεσοδόντιου καθαρισμού είναι επιβεβλημένη.

Δυστυχώς πολλά άτομα δεν χρησιμοποιούν καθημερινά το οδοντικό νήμα (ή και καθόλου) με αποτέλεσμα να εμφανίζουν αυξημένο κίνδυνο εκδήλωσης τερηδόνας στα σημεία αυτά. Πράγματι, κάποιες έρευνες έδειξαν ότι παρά την αυξημένη ευαισθητοποίηση του πληθυσμού σε θέματα στοματικής υγιεινής τα τελευταία χρόνια, τα ποσοστά εμφάνισης τερηδόνας στις λεγόμενες όμορες επιφάνειες των δοντιών έχουν εμφανίσει σχετικά μικρότερη μείωση από την αναμενόμενη. Πολλοί θυμούνται το νήμα μόνο όταν παγιδευθεί κάποιο κομμάτι τροφής ανάμεσα στα δόντια, και δεν το θεωρούν ακόμη σαν απαραίτητο τμήμα της καθημερινής στοματικής υγιεινής.

Αν θέλετε να έχετε καλή στοματική υγεία, χρησιμοποιείτε οδοντικό νήμα τουλάχιστον μία φορά την ημέρα.

Στην αγορά κυκλοφορούν αρκετοί διαφορετικοί τύποι οδοντικού νήματος διαφοροποιούμενοι κυρίως βάσει των χαρακτηριστικών του υλικού κατασκευής όπως:

• Κερωμένο / Μή Κερωμένο. Το κερωμένο οδοντικο νημα γλυστρά ευκολότερα στα πολύ στενά σημεία μεταξύ των δοντιών. Δοκιμάστε ένα κερωμένο νήμα αν δυσκολεύεστε να περάσετε το απλό νήμα σε κάποια σημεία ή αν αυτό σας σκίζεται τακτικά.
• Κλωστή ή Ταινία. Αν και το κλασσικό οδοντικό νήμα έχει τη μορφή κλωστής, σήμερα κυκλοφορούν νήματα και σε μορφή ταινίας. Αρκετοί χρήστες θεωρούν την ταινία πιό εύκολη στη χρήση γιατί κατευθύνεται καλύτερα πάνω στο δόντι λόγω της επίπεδης επιφάνειας της.
• Nylon / Teflon. Το απλό οδοντικό νήμα από nylon είναι φτιαγμένο από πολλές ίνες πλεγμένες μεταξύ τους και μπορεί εύκολα να ξεφτίσει ή και να κοπεί στα δύσκολα σημεία. Το Teflon είναι ένα συνθετικό υλικό που επιτρέπει τη χρήση μιάς και μόνο ίνας με αποτέλεσμα το οδοντικό νήμα Teflon να είναι πολύ πιό ανθεκτικό. Είναι όμως και αρκετά ακριβότερο.
• Με ή Χωρίς Γεύση. Ορισμένα νήματα είναι εμποτισμένα με αρωματικές ουσίες πχ. μέντα ή κανέλλα. Αν και χωρίς επίδραση στην αποτελεσματικότητα τους, με την προσθήκη γεύσης μπορεί να είναι πιο ευχάριστα στη χρήση.
• Με ή Χωρίς Φθόριο. Παρότι το φθόριο της οδοντόκρεμας βοηθά στην προστασία από την τερηδόνα, δεν είναι επιβεβαιωμένο ότι η ύπαρξη του και στο οδοντικό νήμα προσφέρει κάποιο επιπλέον όφελος.
• Super floss. Πρόκειται για ειδικό τύπο νήματος για καθαρισμό κάτω από γέφυρες. Αποτελείται από ένα αρχικό τμήμα λεπτού νήματος που περνάμε κάτω από τη γέφυρα δοντιών και το τραβάμε μέχρι να φθάσουμε στο πιο παχύ τμήμα του με το οποίο καθαρίζουμε την περιοχή ανάμεσα στη γέφυρα και τα ούλα.

Είναι χρήσιμο να δοκιμάσετε σταδιακά τους διάφορους τύπους νήματος για να δείτε ποιος ταιριάζει καλύτερα στην μορφολογία των δοντιών σας, ώστε και να μπορείτε να το χρησιμοποιείτε με ευκολία και να μην φθείρεται εύκολα. Γενικά, αν τα δόντια σας είναι πυκνά και δυσκολεύεστε να περάσετε το νήμα ανάμεσα τους, συνιστάται να προτιμήσετε ένα κερωμένο οδοντικό νήμα, teflon ή κάποιο σε μορφή ταινίας. Μπορείτε επίσης να ζητήσετε τη γνώμη του οδοντιάτρου σας για το ποιός τύπος οδοντικού νήματος είναι καταλληλότερος για τα δόντια σας.

Το οδοντικό νήμα δεν θεωρείται πλέον ένα εξειδικευμένο είδος στοματικής υγιεινής αλλά αποτελεί είδος ευρείας κατανάλωσης με αποτέλεσμα να υπάρχει σημαντική μείωση στην τιμή των σχετικών προιόντων. Στην αγορά, φαρμακεία και super market, υπάρχουν σήμερα πολυάριθμα προιόντα από εταιρείες όπως Oral-B, GUM, Plac και άλλες. Για ένα οδοντικό νήμα οι τιμές ξεκινάνε χαμηλά από 2 με 2,5 ευρώ για τις συσκευασίες 25-30 μέτρων ακόμη και για τα επώνυμα προιόντα.

Διαβάστε στο επόμενο άρθρο: Πώς Χρησιμοποιείται το Οδοντικό Νήμα