Παιδικές Οδοντόκρεμες • Χωρίς Φθόριο ή Με Φθόριο;

Η ουσιαστική διαφοροποίηση ανάμεσα στις παιδικές οδοντόκρεμες που κυκλοφορούν στην αγορά όσον αφορά την δράση τους είναι αν περιέχουν φθόριο ή όχι, και σε ποιά συγκέντρωση.

Άλλοι παράγοντες όπως η γεύση (συνήθως γεύσεις φρούτων), η υφή (πάστα ή gel), το άρωμα και η εμφάνιση (ρίγες, αστεράκια κλπ) μπορεί επίσης να διαφέρουν σημαντικά ανάμεσα στα διάφορα προϊόντα αλλά αποτελούν θέμα προσωπικής προτίμησης του παιδιού χωρίς να έχουν άμεση σχέση με την αποτελεσματικότητα της κάθε οδοντόκρεμας.

Γενικά οι παιδικές φθοριούχες οδοντόκρεμες έχουν μικρότερη συγκέντρωση φθορίου σε σχέση με αυτές των ενηλίκων. Συνήθως ξεκινούν από 250ppm φθορίου μέχρι το ανώτατο όριο για παιδικές που είναι τα 1000ppm, ενώ οι οδοντόκρεμες ενηλίκων περιέχουν συνήθως 1500ppm φθορίου.

Ουσιαστικά στις παιδικές οδοντόκρεμες έχουμε 3 ομάδες προϊόντων:

• Παιδικές οδοντόκρεμες χωρίς φθόριο
• Παιδικές φθοριούχες οδοντόκρεμες με χαμηλή περιεκτικότητα 250-500ppm φθορίου και
• Παιδικές φθοριούχες οδοντόκρεμες με κανονική περιεκτικότητα 500-1000ppm φθορίου

Οι παιδικές οδοντόρεμες χωρίς φθόριο προορίζονται κυρίως για βρέφη και παιδιά κάτω των 2-3 ετών. Οι οδοντίατροι συστήνουν να αποφεύγεται η χρήση οδοντόκρεμας με φθόριο από παιδιά που δεν έχουν συμπληρώσει το 2ο έτος ή και ακόμη μεγαλύτερα αν δεν έχουν ακόμη μάθει να φτύνουν και να μην καταπίνουν την οδοντόκρεμα (όπως θα διαβάσετε παρακάτω αυτή η οδηγία μπορεί να αλλάξει στο μέλλον). Η κατάποση της οδοντόκρεμας μπορεί να οδηγήσει υπερβολική λήψη φθορίου από το παιδί. Αν και η περίπτωση εμφάνισης τοξικότητας φθορίου είναι πολύ σπάνια και μόνο σε ακραίες περιπτώσεις που το παιδί θα φάει ολόκληρο το σωληνάριο, η εμφάνιση φθορίασης είναι σχετικά συνήθης. Το υπερβολικό φθόριο μπορεί να βλάψει τα κύτταρα που δημιουργούν τα μόνιμα δόντια και μπορεί να προκαλέσει βλάβες στο σμάλτο των δοντιών όπως αποχρωματισμό, λευκές ή καφέ κηλίδες, ή ανωμαλίες στην επιφάνεια της αδαμαντίνης.

Οι οδοντόκρεμες χωρίς φθόριο δεν παρέχουν προστασία από την τερηδόνα, οπότε απαιτείται ακόμη μεγαλύτερη προσοχή στο σωστό βούρτσισμα των δοντιών και την αποτελεσματική απομάκρυνση της οδοντικής πλάκας.

Οι παιδικές οδοντόκρεμες χαμηλής περιεκτικότητας σε φθόριο (μέχρι 500ppm) απευθύνονται σε παιδιά άνω των 2 ετών, που είτε δεν έχουν ανάγκη για περισσότερο φθόριο πχ. λόγω υψηλής περιεκτικότητας του πόσιμου νερού στην περιοχή που ζούν, είτε γιατί ακόμη δεν έχουν μάθει καλά να μην καταπίνουν την οδοντόκρεμα.

Οι παιδικές οδοντόκρεμες υψηλής περιεκτικότητας σε φθόριο (500-1000ppm) απευθύνονται σε παιδιά άνω των 2 ετών που χρειάζονται μεγαλύτερη προστασία είτε γιατί έχουν ήδη εμφανίσει τερηδόνα ή ανήκουν σε ομάδα υψηλού κινδύνου (πχ. λόγω συχνής κατανάλωσης γλυκών, γενετικών προβλημάτων κ.α.). Ουσιαστικά σήμερα λόγω των σύγχρονων διατροφικών συνηθειών σχεδόν όλα τα παιδιά στις αναπτυγμένες χώρες αντιμετωπίζουν υψηλό κίνδυνο τερηδόνας, για αυτό και οι περισσότερες παιδικές οδοντόκρεμες ανήκουν σε αυτήν την κατηγορία και περιέχουν 900-1000ppm φθορίου.

Δεν πρέπει να δίνουμε σε παιδιά μικρότερα των 6 ετών την κανονική οδοντόκρεμα που χρησιμοποιούμε και εμείς (ακόμη και αν το παιδί δεν έχει πρόβλημα με την γεύση) γιατί η μεγαλύτερη περιεκτικότητα τους σε φθόριο μπορεί να είναι επικίνδυνη για κάποια παιδιά. Από 7 ετών και άνω τα παιδί μπορεί να χρησιμοποιεί χωρίς κίνδυνο οδοντόκρεμα ενηλίκων με έως 1.450ppm φθορίου.

Για να πετύχουμε αποτελεσματικότερη προστασία των δοντιών του παιδιού από την τερηδόνα, αλλά και με ασφάλεια, οι παιδικές οδοντόκρεμες και ιδιαίτερα οι φθοριούχες θα πρέπει να χρησιμοποιούνται σωστά λαμβάνοντας τις απαραίτητες προφυλάξεις:

Για την αποφυγή προβλημάτων από λανθασμένη χρήση της οδοντόκρεμας αλλά και για να βοηθηθεί το παιδί να μάθει τον σωστό τρόπο βουρτσίσματος και να αναπτύξει σωστές συνήθειες στοματικής υγιεινής, μέχρι να γίνει το παιδί 8 ετών οι γονείς θα πρέπει:

• να ελέγχουν την ποσότητα της οδοντόκρεμας που χρησιμοποιεί το παιδί,
• να μάθουν στο παιδί να φτύνει την οδοντόκρεμα μετά το βούρτσισμα των δοντιών, και
• να βοηθάνε και να εκπαιδεύουν το παιδί στο τακτικό και σωστό πλύσιμο των δοντιών του

Για παιδιά προσχολικής ηλικίας, οι γονείς θα πρέπει να αποφεύγουν τις παιδικές φθοριούχες οδοντόκρεμες με υπερβολικά ευχάριστη γεύση γιατί μπορεί να είναι πειρασμός για το παιδί να την καταπιεί, κάτι που μπορεί να είναι επικίνδυνο όταν πρόκειται για οδοντόκρεμες που περιέχουν φθόριο. Για τον ίδιο λόγο, οι παιδικές οδοντόκρεμες θα πρέπει να φυλάσσονται σε σημείο που δεν είναι προσβάσιμο από το παιδί.

Για το πλύσιμο των δοντιών σε παιδιά ηλικίας 1 έως 2 ετών θα πρέπει να χρησιμοποιείται μόνον ένα λεπτό επίχρισμα οδοντόκρεμας, δηλαδή όση ποσότητα οδοντόκρεμας παίρνεται αν τρίψουμε την οδοντόβουρτσα πάνω από το ανοιχτό στόμιο του σωληναρίου. Αυτό είναι απαραίτητο για λόγους ασφαλείας αν χρησιμοποείται οδοντόκρεμα με φθόριο, αλλά και χωρίς φθόριο η μεγαλύτερη ποσότητα θα δημιουργήσει αυξημένο αφρισμό που θα είναι δυσάρεστος για το παιδί.

Τα παιδιά ηλικίας άνω των 3 ετών θα πρέπει να χρησιμοποιούν για το πλύσιμο των δοντιών ποσότητα οδοντόκρεμας σε μέγεθος μπιζελιού. Αυτή η ποσότητα είναι αρκετή και για αποτελεσματικό καθαρισμό αλλά και για την προστασία από την τερηδόνα.

Ενώ μέχρι πρόσφατα οι οδοντίατροι γενικά συνιστούσαν τη χρήση οδοντόκρεμας χωρίς φθόριο για παιδιά μέχρι 2 ετών, το 2014 μια νέα οδηγία της Αμερικανικής Ομοσπονδίας Οδοντιάτρων (ADA) προτείνει πλέον την χρήση φθοριούχου οδοντόκρεμας και για αυτές τις ηλικίες.
Διαβάστε: Οδοντόκρεμα με φθόριο και για παιδιά κάτω των 2 ετών;