Τι είναι ο Στοματολόγος;

Ένας μεγάλος αριθμός τοπικών και συστημικών παθήσεων εμφανίζουν συμπτώματα στη στοματική κοιλότητα. Οι στοματολόγοι έχουν την απαραίτητη ειδίκευση ώστε να μπορούν να εντοπίσουν τα πιθανά αίτια των συμπτωμάτων και να παραπέμψουν αν χρειάζεται τον ασθενή στον αντίστοιχο κλινικό ιατρό.

Φλεγμονώδη και αυτοάνοσα νοσήματα, καλοήθεις και κακοήθεις όγκοι, προκαρκινικες βλάβες, παθήσεις του δέρματος και των βλεννογόνων, μεταβολικά νοσήματα, λοιμώξεις, αιματολογικά προβλήματα, αντιδράσεις από φάρμακα και άλλες ουσίες είναι παθήσεις που εκδηλώνονται στο στόμα και τις οποίες καλείται να διαγνώσει και αντιμετωπίσει ο στοματολόγος οδοντίατρος. Αντίθετα, δεν περιλαμβάνονται στο πεδίο του στοματολόγου οι παθήσεις των δοντιών και του περιοδοντίου, με τις οποίες ασχολούνται άλλες ειδικότητες οδοντιάτρων.

Μια μικρή πληγή στο βλεννογόνο του στόματος μπορεί να είναι μια απλή άφθα, αλλά μπορεί να είναι και μια πρώιμη βλάβη καρκίνου του στόματος. Η έγκαιρη διάγνωση απο τον στοματολόγο είναι κρίσιμης σημασίας για την εξέλιξη της υγείας του ασθενή.

Οι παθήσεις του στόματος με τις οποίες ασχολούνται οι στοματολόγοι είναι είτε παθήσεις που εμφανίζονται πρωτογενώς στο στόμα, είτε είναι εκδήλωση άλλων νοσημάτων του ανοσοποιητικού ή του αίματος, ή είναι αποτέλεσμα παρενέργειας κάποιου φαρμάκου ή θεραπείας άλλου νοσήματος όπως πχ. οι στοματίτιδες (μυκητιάσεις) που εμφανίζονται μετά απο πολυήμερη χρήση αντιβιοτικών. Οι πιο συνηθισμένες παθήσεις που εξετάζουν οι στοματολόγοι είναι :

• Άφθες και γενικά τα έλκη του στόματος,
• Μυκητιάσεις και οι Στοματίτιδες,
• Ξηροστομία,
• Ομαλός λειχήνας του στόματος,
• Επιχείλιος Έρπης,
• Λευκοπλακία, ερυθροπλακία και ακτινική χειλίτιδα,
• Καλοήθεις όγκοι και κύστες,
• Καρκίνος του στόματος,
• Σύνδρομο της καυσαλγίας,
• Αλλοιώσεις λόγω HIV- λοίμωξης ή λευχαιμίας,
• Αλλεργικές αντιδράσεις,
• Παθήσεις των σιαλογόνων αδένων,
• Δυσγευσία - Κακοσμία Στόματος,
• Τριχωτή - Γεωγραφική Γλώσσα

Για την σωστή διάγνωση ο ειδικός στοματολόγος χρησιμοποιεί κλινικές, ραδιογραφικές, μικροσκοπικές, και βιοχημικές εξετάσεις (λήψη κυτταρρικού επιχρίσματος, βιοψία και ιστοπαθολογική εξέταση, ακτινογραφικός έλεγχος, καλλιέργειες για μικροοργανισμούς, αιματολογικές και ειδικές βιοχημικές εξετάσεις).

Τα αποτελέσματα των εξετάσεων αξιολογούνται ώστε να προσδιοριστεί η τελική διάγνωση, η οποία θα καθορίσει τη θεραπεία. Η θεραπεία των παθήσεων που εντοπίζουν οι στοματολόγοι, συχνά μπορεί να απαιτεί τη συνεργασία με ιατρούς άλλων ειδικοτήτων πχ. γναθοχειρούργους, παθολόγους, ενδοκρινολόγους κλπ.

Αν και οι περισσότερες στοματολογικές παθήσεις μπορούν να αντιμετωπιστούν με φαρμακευτική αγωγή είτε τοπική (όπως χρήση αλοιφών, gel, στοματικών διαλυμάτων) είτε συστηματική (όπως χάπια για λήψη από το στόμα), συχνά είναι απαραίτητη η χειρουργική επέμβαση για μία αποτελεσματική θεραπευτική αντιμετώπιση.

Οι χερουργικές θεραπείες που εκτελεί συνήθως (με νυστέρι ή laser) ο στοματολόγος είναι:

• αφαίρεση προκαρκινικών βλαβών (πχ. λευκοπλακιών)
• χειρουργική αφαίρεση μικρών όγκων, κύστεων και ψευδοκύστεων των μαλακών μορίων και των οστών των γνάθων
• χειρουργική αφαίρεση μικρών λίθων των σιελογόνων αδένων
• διάνοιξη και παροχέτευση αποστήματος

Πολλές στοματολογικές παθήσεις γίνονται άμεσα αντιληπτές γιατί προκαλούν συμπτώματα όπως πόνο, κάψιμο ή τσούξιμο, μούδιασμα, ξηρότητα ή αλλαγές στη γεύση. Σε άλλες περιπτώσεις μπορεί να αντιληφθούμε αλλαγές στο στόμα όπως διογκώσεις και όγκους («σπυριά», πρήξιμο), έλκη, μεταβολές στο χρώμα του βλεννογόνου (λευκές, ερυθρές ή μελανές περιοχές), αλλαγές στην υφή (π.χ. τραχύτητα) και αιμορραγία.

Όταν εντοπίσουμε οποιοδήποτε ύποπτο σύμπτωμα πρέπει να απευθυνθούμε άμεσα είτε απευθείας σε ένα στοματολόγο είτε στον οδοντίατρο μας που, αν κρίνει ότι χρειάζεται, θα μας παραπέμψει σε στοματολόγο. Ορισμένες φορές κάποιο από τα παραπάνω συμπτώματα μπορεί να οφείλεται σε προκαρκινικές βλάβες.

Επίσης αν, κατά τις τακτικές μας επισκέψεις, ο οδοντίατρος εντοπίσει κάποια ύποπτη βλάβη θα μας ζητήσει να επισκεφθούμε ένα στοματολόγο για περαιτέρω διερεύνηση.