Άφθες στο Στόμα  •  Τι είναι οι Αφθες  •  Συμπτώματα

Οι άφθες είναι ρηχά, επώδυνα έλκη του βλεννογόνου του στόματος. Εμφανίζονται μεμονωμένα ή σε ομάδες κυρίως στην εσωτερική πλευρά των χειλέων και των παρειών, στον ουρανίσκο, στα ούλα και στη γλώσσα ή κάτω από αυτήν. Ανάλογα με το μέγεθος τους μπορεί να προκαλέσουν έντονο πόνο και δυσκολεύσουν την ομιλία και την μάσηση. Ευτυχώς στις περισσότερες περιπτώσεις θεραπεύονται από μόνες τους μέσα σε 7 με 10 ημέρες.

Οι άφθες είναι μιά πάθηση που αφού εμφανιστεί σε ένα άτομο για πρώτη φορά, μετά υποτροπιάζει και εμφανίζεται περιοδικά ξανά μετά από μερικούς μήνες ή και χρόνια. Η υποτροπιάζουσα αφθώδης στοματίτιδα είναι μια από τις πιο κοινές φλεγμονώδεις παθήσεις του στόματος. Περίπου 10 με 20% του πληθυσμού ταλαιπωρείται από άφθες. Δημιουργούνται συχνότερα στις γυναίκες και περίπου ένας στους τρεις πάσχοντες έχει οικογενειακό ιστορικό αφθώδους στοματίτιδας. Προσβάλλουν άτομα κάθε ηλικίας, αλλά συνήθως πρωτοεμφανίζονται μεταξύ 10 και 40 ετών.

Οι άφθες στο στόμα δεν μεταδίδονται από άτομο σε άτομο γιατί δεν έχουν ιογενή αιτιολογία. Δεν πρέπει να τις μπερδεύουμε με τον επιχείλιο έρπητα που αναπτύσσεται στην εξωτερική πλευρά των χειλέων και, σε αντίθεση με τις άφθες, είναι πολύ μεταδοτικός.

Η αιτία που μερικές φορές εμφανίζουν άφθες αρκετά άτομα μιας οικογένειας οφείλεται σε κληρονομικά αίτια και όχι στην μετάδοση τους ανάμεσα στα μέλη της.

Τά πρώιμα συμπτώματα μιας άφθας είναι συνήθως μιά αίσθηση καψίματος ή τσιμπήματος στο σημείο όπου πρόκειται να παρουσιαστεί αργότερα η άφτρα. Λίγες μέρες μετά εμφανίζεται ένα μικρό ερυθρωπό ελλειπτικό ή στρογγυλό εξόγκωμα, το οποίο σκάει την επόμενη μέρα δημιουργώντας ένα ανοικτό έλκος (πληγή).

Σε αυτή τη φάση η άφθα χαρακτηρίζεται από ένα κοκινωπό περίγραμμα και στο κέντρο του καλύπτεται από μία λευκοκίτρινη μεμβράνη. Πρόκειται για την πιό επώδυνη φάση στην εξέλιξη της. Ο πόνος είναι ιδιαίτερα έντονος όταν η άφθα έλθει σε επαφή με αλάτι ή όξινες τροφές, λεμόνια, πορτοκάλια, καρυκεύματα κ.α.

Μετά από μερικές ημέρες η λευκή μεμβράνη απομακρύνεται, ο πόνος μετριάζεται, και αρχίζει η σταδιακή επούλωση της πληγής που ολοκληρώνεται σε 1-3 εβδομάδες ανάλογα με το μέγεθος της.

Ποιές μορφές έχουν οι άφθες;

Οι άφθες στο στόμα εμφανίζονται με 3 κυρίως μορφές (μικρές, μεγάλες, και ερπητόμορφες άφθες):

• Οι μικρές άφθες είναι η πιό συχνά εμφανιζόμενη μορφή. Έχουν ελλειψοειδές (οβάλ) σχήμα και είναι μικρότερες από 1 εκατοστό του μέτρου. Είναι ιδιαίτερα οδυνηρές και διαρκούν 3-14 ημέρες.
• Οι μεγάλες άφθες χαρακτηρίζονται από βαθύτερες ελκώσεις με διάμετρο μεγαλύτερη του ενός εκατοστού. Διαρκούν περισσότερο από τις μικρές άφθες μέχρι και 6 εβδομάδες και πιθανόν να αφήσουν ουλές μετά την ίαση τους.
• Μια άλλη μορφή είναι οι ερπητόμορφες άφθες που μοιάζουν με τα έλκη που προκαλούνται από τον ιό του έρπητα. Πρόκειται για ομάδες πολύ μικρών ελκών με διάμετρο 1-3 χιλιοστών. Συνήθως υποχωρούν σε 7-10 ημέρες αλλά μερικές φορές τα μεμονωμένα έλκη μπορεί να ενοποιηθούν σχηματίζοντας μιά μεγαλύτερη και αρκετά επώδυνη ακανόνιστου σχήματος άφθα.

Αν μια άφθα παραμένει για διάστημα μεγαλύτερο των 2 εβδομάδων χωρίς να υποχωρεί, επιβάλλεται να επισκεφθείτε τον οδοντίατρο σας ή ένα ειδικό στοματολόγο. Σε ορισμένες περιπτώσεις καρκίνου του στόματος, το αρχικό σύμπτωμα είναι ένα έλκος που μοιάζει με άφθα αλλά δεν επουλώνεται.