Τι είναι τα Νεογιλά Δόντια

Τα πρώτα παιδικά δόντια αρχίζουν να σχηματίζονται από την 6η με 8η εβδομάδα της κύησης με την διαφοροποίηση επιθηλιακών κυττάρων του στόματος. Τα κύτταρα αυτού του αρχικού 'οδοντικού σπέρματος' συνεχίζουν να εξελίσσονται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Κατά τη στιγμή της γέννησης του παιδιού τα περισσότερα από τα νεογιλά δόντια είναι ήδη μερικώς σχηματισμένα μέσα στις γνάθους. Παρότι δεν είναι ακόμη εμφανή στο στόμα, μπορούμε με μια ακτινογραφία να δούμε κάτω από τα ούλα τα νεογιλά δόντια σε διάφορα στάδια ανάπτυξης.

Όταν ολοκληρωθεί ο νεογιλός φραγμός περίπου στην ηλικία των 3 ετών, το παιδί έχει ένα σύνολο 20 νεογιλών δοντιών, από δέκα σε κάθε γνάθο.

Τα πρώτα δόντια του παιδιού ανήκουν σε 3 διαφορετικούς τύπους. Υπάρχουν: 8 τομείς (κοπτήρες), 4 κυνόδοντες, και 8 γομφίοι.

Η εσωτερική ανατομία των νεογιλών δοντιών είναι η ίδια με αυτή των μόνιμων. Εξωτερικά τα δόντια καλύπτονται από ένα στρώμα αδαμαντίνης στην περιοχή της μύλης, και οστείνης στην περιοχή της ρίζας. Κάτω από την αδαμαντίνη υπάρχει ένα στρώμα οδοντίνης, που με τη σειρά της περιβάλλει τον πολφό το ζωντανό τμήμα στο κέντρο του δοντιού. Η εξωτερική μορφολογία των παιδικών δοντιών είναι σε γενικές γραμμές παρόμοια με αυτή των μόνιμων δοντιών.

Υπάρχουν μόνο 20 νεογιλά δόντια έναντι των 32 μόνιμων δοντιών. Οι άλλες κύριες διαφορές τους είναι ότι τα νεογιλά δόντια έχουν:

• Μικρότερο μέγεθος
• Λεπτότερη, πιό διαφανής και λιγότερο ενασβεστιωμένη αδαμαντίνη
• Μεγαλύτερο πολφικό θάλαμα
• Μικρότερες και στενότερες ρίζες
• Δεν υπάρχουν προγόμφιοι
• Πέφτουν και παραχωρούν τη θέση τους στα μόνιμα δόντια

Ως ανατολή ενός δοντιού ορίζεται η στιγμή που το δόντι αφού ολοκληρώσει την κίνηση του μέσα στη γνάθο φθάνει και διαπερνά τα ούλα. Η διαδικασία ολοκληρώνεται όταν το δόντι πάρει την τελική του θέση στο στόμα με την μύλη του πλήρως ορατή. Ενώ όμως η μύλη είναι πλήρως σχηματισμένη, η ρίζα του δοντιού συνεχίζει να αναπτύσσεται για περίπου έναν ακόμη χρόνο.

Συνήθως η διαδικασία της ανατολής των δοντιών συνοδεύεται απο πόνο και δυσφορία. Το βρέφος γκρινιάζει (όπως υπονοεί και η γνωστή λαική έκφραση 'βγάζει δόντια' όταν αναφέρεται σε ενήλικες), τα ούλα του είναι πρησμένα, παρουσιάζει αυξημένη σιελόρροια, είναι ευερέθιστο και εμφανίζει διαταραχές στο φαγητό και τον ύπνο. Τα συμπτώματα ανακουφίζονται κάνοντας απαλό μασάζ στα ούλα του μωρού, ή με τη χρήση ειδικών δακτυλίων ή απλά μασουλώντας ένα κρύο κουτάλι ή ένα κομμάτι κρύο πανί.

Πότε ανατέλλει το πρώτο δόντι του μωρού;

Η ανατολή του πρώτου παιδικού δοντιού φυσιολογικά αναμένεται μεταξύ του έκτου μήνα και της συμπλήρωσης του πρώτου έτους, και συνήθως αυτό είναι ένας απο τους κεντρικούς τομείς της κάτω γνάθου.

Πότε ολοληρώνεται η ανατολή των πρώτων δοντιών;

Συνήθως η ανατολή όλων των νεογιλών δοντιών έχει ολοκληρωθεί πριν τα τρίτα γενέθλια του παιδιού με την εμφάνιση των δεύτερων γομφίων της άνω γνάθου που είναι τα τελευταία παιδικά δόντια που ανατέλουν.

Παρότι η ακριβής ηλικία που ανατέλει ένα συγκεκριμένο δόντι μπορεί να διαφέρει σημαντικά από παιδί σε παιδί, η οδοντοφυία ακολουθεί ένα σχετικά σταθερό πρότυπο και χρονική σειρά. Οι χρόνοι ανατολής που αναφέρονται κατωτέρω είναι ενδεικτικοί και αποτελούν το πιό πιθανό στατιστικά διάστημα εμφάνισης κάθε δοντιού βάσει της βιβλιογραφίας. Πρέπει να σημειωθεί ότι έχουν παρατηρηθεί σημαντικές διαφορές ανάμεσα στα φύλα ή σε άτομα που ανήκουν σε διαφορετικές φυλές.

Η χρονική στιγμή ανατολής του πρώτου δοντιού διαφέρει από παιδί σε παιδί. Μετά από αυτή τη στιγμή όμως, τα χρονικά διαστήματα και η σειρά ανατολής των δοντιών φαίνεται να ακολουθεί ένα σχετικά σταθερό πρότυπο.

Ο πίνακας που ακολουθεί δείχνει πότε περιμένουμε να βγεί κάθε παιδικό δόντι. Όπως θα δείτε στον πίνακα, υπάρχει ένα χρονικό διάστημα αρκετών μηνών μέσα στο οποίο αναμένεται κάθε δόντι. Παρότι είναι συνηθισμένο σε κάποια παιδιά να μην ακολουθείται το γενικό πρότυπο, είναι καλό να επικοινωνήσετε με έναν παιδοδοντίατρο αν παρατηρήσετε ότι κάποιο δόντι του παιδιού έχει καθυστερήσει να ανατείλει.

Κανονικά τα πρώτα δόντια που ανατέλουν είναι τα δύο μπροστινά δόντια (τομείς) στην κάτω γνάθο. Μετά από μερικούς μήνες ακολουθούν οι τέσσερις τομείς της άνω γνάθου. Κατόπιν ακολουθούν τα υπόλοιπα νεογιλά δόντια με ένα μέσο ρυθμό περίπου 2 δόντια ανά 3 μήνες, ακολουθώντας γενικά το χρονοδιάγραμμα του ανωτέρω πίνακα.

Συνήθως τα δόντια ανατέλουν σε ζευγάρια, από ένα σε κάθε πλευρά της γνάθου. Επίσης στα κορίτσια τα δόντια ανατέλουν γενικά γρηγορότερα από ότι στα αγόρια.

Τα τελευταία νεογιλά δόντια που ανατέλουν είναι οι άνω δεύτεροι γομφίοι γύρω στην ηλικία των 2½ ετών και πριν την συμπλήρωση του τρίτου έτους. Άν κάποιο από τα νεογιλά δόντια του παιδιού σας δεν έχει ανατείλει μετά τα τρίτα του γενέθλια θα πρέπει να συμβουλευτείτε έναν παιδοδοντίατρο.