Τί είναι η Γωνιακή Χειλίτιδα;

Συνήθως η γωνιακή χειλίτιδα εκδηλώνεται και στις 2 πλευρές του στόματος (χωρίς όμως να συμβαίνει πάντα) γύρω από τα σημεία όπου ενώνονται το πάνω και το κάτω χείλος. Η περιοχή μπορεί να εμφανίζει φλεγμονή, ερυθρότητα, αίσθημα καψίματος και τεντώματος του δέρματος, έλκη, σκάσιμο του δέρματος, πτυχώσεις, απολέπιση, και αιμορραγία.

Η γωνιακή χειλίτιδα είναι συνήθως επώδυνη, ενώ μερικές φορές υπάρχει και αίσθηση κνησμού (φαγούρα). Τα συμπτώματα είναι εντονότερα όταν εφαρμόζεται πίεση στις πληγές στην άκρη των χειλιών. Σε σοβαρές περιπτώσεις τα χείλη αιμορραγούν ενώ ακόμη και συνήθεις διαδικασίες όπως η ομιλία ή η πρόσληψη τροφής ή νερού μπορεί να γίνουν επώδυνες προκαλώντας έντονη δυσφορία.

Παρά τα ενοχλητικά και συχνά επώδυνα συμπτώματα, η γωνιακή χειλίτιδα δεν θεωρείται επικίνδυνη για την υγεία ούτε μεταδοτική.

Παρότι σχεδόν πάντα η γωνιακή χειλίτιδα συνοδεύεται και από μυκητίαση, δεν είναι σίγουρο αν η ύπαρξη μυκητίασης προκαλεί την χειλίτιδα, ή αν η ύπαρξη γωνιακής χειλίτιδας διευκολύνει την επιμόλυνση από μύκητες.

Μία βασική αιτία της γωνιακής χειλίτιδας θεωρείται ότι είναι η συνεχής παρουσία υγρασίας στα χείλη στις άκρες του στόματος ιδίως όταν το δέρμα έχει πτυχώσεις. Έτσι δημιουργείται το κατάλληλο υπόβαθρο για την μόλυνση της περιοχής από μικροοργανισμούς όπως μύκητες, σταφυλόκοκκο ή τον ιό του έρπητα. Επίσης έχει αποδειχθεί στενή συσχέτιση με ορισμένες διατροφικές ανεπάρκειες.

Καταστάσεις που ευνοούν την εμφάνιση γωνιακής χειλίτιδας είναι:

• Μυκητιάσεις του στόματος, σταφυλόκοκκος aureus, στρεπτόκοκκος, επιχείλιος έρπης και άλλες μικροβιακές μολύνσεις.
• Διατροφικές ανεπάρκειες, όπως έλλειψη βιταμίνης Β2 (ριβοφλαβίνης), Β3 ή Β12, ανεπάρκεια σιδήρου ή ψευδαργύρου.
• Παθολογικές καταστάσεις όπως δυσανεξία στη γλουτένη (κοιλιοκάκη), αναιμία, ατοπική δερματίτιδα κ.α.
• Απώλεια της κάθετης διάστασης του στόματος, δηλαδή μείωση της απόστασης ανάμεσα στην πάνω και την κάτω γνάθο, που προκαλεί ζάρωμα των χειλιών στις άκρες του στόματος. Συνήθως οφείλεται στην μη αντικατάσταση χαμένων δοντιών και στην επακόλουθη απώλεια οστικής μάζας από τις γνάθους λόγω απορρόφησης οστού.
• Τεχνητές οδοντοστοιχίες ή ορθοδοντικές συσκευές που δεν εφαρμόζουν σωστά και είτε τρίβονται στα χείλη είτε δεν αφήνουν το στόμα να κλείσει σωστά.
• Σιελόρροια (τρέξιμο σάλιου) από τις άκρες του στόματος, ιδίως κατά τον ύπνο, συνήθως σε μωρά και ηλικιωμένους.
• Συνήθειες όπως συχνό γλείψιμο ή δάγκωμα των χειλιών και το βγάλσιμο της γλώσσας στην γωνία του στόματος είναι η συχνότερη αιτία εμφάνισης χειλίτιδας σε παιδιά.
• Αλλεργικές αντιδράσεις σε καλλυντικά προσώπου ή σε κάποιες οδοντόκρεμες.
• Συχνή χρήση μάσκας προσώπου λόγω επαγγέλματος πχ. οδοντίατροι, που ευνοεί τη συσσώρευση υγρασίας.
• Παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο, το κρύο ή τον αέρα που ξεραίνει το δέρμα.
• Φάρμακα ή παθήσεις που προκαλούν ξηρότητα του δέρματος.
• Οτιδήποτε προκαλεί ξήρανση του δέρματος των χειλιών δημιουργεί ενόχληση και οδηγεί σαν φυσιολογική αντίδραση να γλείψουμε τα χείλη μας για να ανακουφιστούμε. Μόλις όμως στεγνώσει το σάλιο το δέρμα ξεραίνεται ακόμη περισσότερο Δημιουργείται έτσι ένας φαύλος κύκλος με σκασμένο αλλά υγρό δέρμα που είναι ευπαθές σε μυκητιάσεις.

Η γωνιακή χειλίτιδα είναι πιο συχνή στους ηλικιωμένους, πιθανότατα λόγω της παρουσίας αρκετών από τους ανωτέρω επιβαρυντικούς παράγοντες.

Η μέθοδος θεραπείας της γωνιακής χειλίτιδας εξαρτάται από τον εντοπισμό της αιτίας που την προκάλεσε.

• Στα παιδιά συνήθως βοηθάει να σταματήσουν το πιπίλισμα του δαχτύλου ή τη χρήση πιπίλας.
• Σταμάτημα της συνήθειας να δαγκώνουμε τα χείλη, να τα γλύφουμε ή να βγάζουμε τη γλώσσα στις άκρες του στόματος.
• Τοπική εφαρμογή αντιμικροβιακής ή αντιμυκητιασικής κρέμας αν υπάρχει επιμόλυνση της περιοχής.
• Λήψη συμπληρωμάτων βιταμινών και βελτίωση της διατροφής ώστε να λαμβάνονται οι απαραίτητες ποσότητες βιταμινών Β.
• Αλλαγή καλλυντικών προσώπου ή οδοντόκρεμας αν εντοπιστεί αλλεργική αιτιολογία.
• Επιδιόρθωση τεχνητών οδοντοστοιχιών ώστε το στόμα να κλείνει σωστά.
• Αποκατάσταση της κάθετης διάστασης του στόματος με την αντικατάσταση των δοντιών που λείπουν.