Τι είναι η ακροριζεκτομή;

Η ακρορριζεκτομή είναι μια χειρουργική διαδικασία που συνήθως εκτελείται μετά από μια αποτυχημένη ενδοδοντική θεραπεία. Εάν η φύση των προβλημάτων που προκάλεσαν τις επιπλοκές της αρχικής απονεύρωσης δείχνουν ότι η επανάληψη της θεραπείας δεν θα είναι επιτυχής, η ακροριζεκτομή είναι η μόνη λύση. Σε αντίθετη περίπτωση καλό είναι να επιχειρηθεί πρώτα μια επανάληψη της συντηρητικής ενδοδοντικής θεραπείας.

Η ακροριζεκτομή μπορεί να συμβάλει στο να σωθεί ένα δόντι στις ακόλουθες περιπτώσεις:

• Ύπαρξη αποστήματος στην περιοχή της ρίζας του δοντιού που δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με συντηρητική ενδοδοντική θεραπεία.
• Κάταγμα ή διάτρηση της ρίζας του δοντιού
• Θραύση κάποιου εργαλείου μέσα στο ριζικό σωλήνα που δεν μπορεί να αφαιρεθεί
• Αδυναμία σωστού καθαρισμού και έμφραξης του ριζικού σωλήνα λόγω ενασβεστίωσης, στένωσης ή μεγάλης καμπής στη ρίζα, ή ύπαρξης οριζόντιων διακλαδώσεων του ριζικού σωλήνα
• Έξοδο εμφρακτικού υλικού απο το ακρορίζιο

Η ακρορριζεκτομή είναι μια χειρουργική επέμβαση κατά την οποία αποκαλύπτεται και αφαιρείται το άκρο της ρίζας ενός δοντιού και τυχόν παθολογικοί ιστοί γύρω της, και ακολούθως γίνεται ανάστροφη έμφραξη της εναπομείνουσας ρίζας.

Πριν από την έναρξη της διαδικασίας, ο οδοντίατρος λαμβάνει και μελετά ακτινογραφίες της περιοχής του δοντιού ώστε να σχεδιάσει σωστά την διαδικασία. Κατόπιν:

• Χορηγείται τοπική αναισθησία για να μουδιάσει η περιοχή.
• Γίνεται μια τομή στον ουλικό ιστό στο ύψος της ρίζας του δοντιού. Ο ουλικός ιστός ανασηκώνεται ώστε να αποκαλυφθεί το οστό που περιβάλλει τη ρίζα.
• Αφαιρείται ένα τμήμα του οστού της γνάθου για να αποκτηθεί πρόσβαση στο προβληματικό άκρο της ρίζας.
• Το ακραίο τμήμα της ρίζας (συνήθως το 1/3 του μήκους) κόβεται και αφαιρείται, μαζί με τυχόν προσβεβλημένους ιστούς που την περιβάλλουν (συνδετικό ιστό ή / και οστό).
• Αφαιρείται τυχόν κύστη που υπάρχει στην περιοχή του ακροριζίου.
• Εάν δεν είναι ήδη σφραγισμένο, το εναπομείναν τμήμα του ριζικού σωλήνα καθαρίζεται με υπέρηχους και σφραγίζεται με ένα βιοσυμβατό εμφρακτικό υλικό. Το τμήμα αυτό της διαδικασίας είναι γνωστό σαν ‘ανάστροφη έμφραξη’.
• Τέλος, ο ιστός των ούλων τοποθετείται ξανά στη θέση πάνω από τη ρίζα και ράβεται με μερικά ράματα που αφαιρούνται μετά απο μια εβδομάδα.

Για τη βελτίωση του ποσοστού επιτυχίας της ακροριζεκτομής, η διαδικασία γίνεται συνήθως από εξειδικευμένο ενδοδοντολόγο με τη βοήθεια ενός μικροσκοπίου, το οποίο βοηθά τον οδοντίατρο για να επιτύχει την μεγαλύτερη δυνατή ακρίβεια στους χειρισμούς του (για το λόγο αυτό η επέμβαση χαρακτηρίζεται σαν ενδοδοντική μικροχειρουργική). Η διάρκεια της διαδικασίας εξαρτάται από τη μορφή του προβλήματος και τον τύπο του δοντιού, και μπορεί να είναι από 30 έως 90 λεπτά.

Φυσιολογικά μετά από μια επιτυχημένη ακροριζεκτομή οποιαδήποτε σημάδια μόλυνσης θα εξαφανιστούν και οι ιστοί γύρω από το άκρο της ρίζας θα επουλωθούν μέσα σε λίγους μήνες. Μια λοίμωξη που επιμένει και μετά την ενδοδοντική χειρουργική επέμβαση υποδηλώνει ότι η ακρορριζεκτομή απέτυχε.

Το ποσοστό επιτυχίας των ακροριζεκτομών είναι υψηλό ιδίως όταν γίνονται από εξειδικευμένο ενδοδοντιστή, αλλά όπως σε όλες τις χειρουργικές επεμβάσεις υπάρχει πάντα ο κίνδυνος επιπλοκών και αποτυχίας. Σε περίπτωση που αποτύχει η ακροριζεκτομή, το δόντι θα πρέπει αναγκαστικά να εξαχθεί.

Η πρόγνωση για το δόντι μετά απο μια επιτυχή ακροριζεκτομή είναι αρκετά καλή. Παρακολούθηση και μια ακτινογραφία μετά απο ένα εξάμηνο είναι απαραίτητες για την επιβεβαίωση της επιτυχίας της επέμβασης. Η ακρορριζεκτομή μπορεί να είναι η τελευταία ευκαιρία για ένα δόντι ώστε να αποφύγει την εξαγωγή, αλλά σε γενικές γραμμές η μακροπρόθεσμη πρόγνωση για το δόντι επηρεάζεται σημαντικά.

Ο ακρωτηριασμός της ρίζας του δοντιού και η μείωση του μήκους της, σημαίνει ταυτόχρονα και τη μείωση της στήριξης του δοντιού, γεγονός που μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την προοπτική διατήρησης του δοντιού στο στόμα (ιδιαίτερα σε περίπτωση εκδήλωσης περιοδοντικής νόσου). Η επίπτωση είναι τόσο μεγαλύτερη όσο μεγαλύτερο είναι το τμήμα της ρίζας που έχει αφαιρεθεί.

Η επούλωση του εξωτερικού τραύματος μετά απο μιά ακροριζεκτομή είναι συνήθως γρήγορη και χωρίς επιπλοκές. Βέβαια, η ουσιαστική επούλωση του οστού γύρω απο τη ρίζα μπορεί να χρειαστεί μερικούς μήνες. Λίγος πόνος ή / και πρήξιμο είναι απολύτως φυσιολογικά για λίγες μέρες μετά την επέμβαση. Τα ράμματα αφαιρούνται 2 έως 7 ημέρες αργότερα, και όλα τα συμπτώματα συνήθως παύουν μετά απο περίπου 14 ημέρες.

Μερικές χρήσιμες οδηγίες που μπορεί να βοηθήσουν στην ανακούφιση απο τυχόν ενοχλήσεις και στην επιτάχυνση της επούλωσης μετά απο μια ακρορριζεκτομή είναι:

• Αν εμφανιστεί οίδημα, τοποθετείτε παγοκύστες εξωτερικά στο σημείο όπου έγινε χειρουργική επέμβαση, περιοδικά ανα 10 λεπτά για τις πρώτες 12 ώρες.
• Ακολουθήστε τις οδηγίες του οδοντιάτρου σας για τυχόν φάρμακα που προβλέπονται (αντιφλεγμονώδη, αντιβιοτικά ή παυσίπονα)
• Για να καταστεί δυνατή η ταχύτερη επούλωση αποφύγετε τις πρώτες ημέρες το βούρτσισμα στο σημείο της επέμβασης, το έντονο ξέπλυμα του στόματος ή το φτύσιμο.
• Αποφύγετε τις σκληρές τροφές.
• Μειώστε τη σωματική δραστηριότητα μετά την επέμβαση.
• Απαγορεύεται το κάπνισμα για τουλάχιστον 2 ημέρες.
• Αποφύγετε την επαφή με την περιοχή του τραύματος.
• Διατηρείστε καλή στοματική υγιεινή για να μειωθεί ο κίνδυνος μόλυνσης.

Στις περισσότερες περιπτώσεις, ο χρόνος αποκατάστασης μετά απο την ακρορριζεκτομή δεν υπερβαίνει τις δύο εβδομάδες. Κάθε σημάδι ότι η μόλυνση παραμένει μετά την ενδοδοντική χειρουργική δείχνει μια αποτυχημένη ακρορριζεκτομή.

Το κόστος της ακρορριζεκτομής μπορεί να είναι σημαντικό, ιδίως όταν εκτελεστεί απο ειδικό ενδοδοντολόγο, αλλά είναι η μόνη μέθοδος που δίνει πιθανότητες για να σωθεί ένα δόντι μετά από ένα κάταγμα ρίζας ή μια αποτυχημένη ενδοδοντική θεραπεία. Επομένως η σύγκριση της τιμής της ακροριζεκτομής πρέπει να γίνεται σε σχέση με το συνολικό κόστος των απαιτούμενων εναλλακτικών θεραπειών (δηλαδή εξαγωγή+γέφυρα ή εξαγωγή+εμφύτευμα).

Όλοι οι οδοντίατροι έχουν εκπαιδευτεί στην εκτέλεση ενδοδοντικών χειρουργικών επεμβάσεων. Ωστόσο, λόγω του ότι η ακροριζεκτομή είναι μια αρκετά πιο απαιτητική επεμβαση απο την κλασσική απονεύρωση, πολλοί οδοντίατροι παραπέμπουν τους ασθενείς που χρειάζονται ακροριζεκτομή σε ένα ειδικό ενδοδοντολόγο.

Οι ενδοδοντολόγοι είναι οδοντίατροι με δύο ή τρία επιπλέον χρόνια εξειδίκευσης στις τεχνικές και τις διαδικασίες της ενδοδοντίας. Επίσης ένας ενδοδοντολόγος συνήθως διαθέτει πιο εξειδικευμένο εξοπλισμό για την εκτέλεση μικροχειρουργικών επεμβάσεων κάνοντας ευκολότερη και ακριβέστερη τη διαδικασία. Η εξειδίκευση και η εμπειρία ενός ενδοδοντολόγου είναι πολύτιμες σε δύσκολες περιπτώσεις αυξάνοντας τις πιθανότητες επιτυχούς θεραπείας και διάσωσης του δοντιού.