Πόνος και Απονεύρωση Δοντιού • Αλήθεια ή Μύθος;

Οι ενδοδοντικές θεραπείες είναι πλέον ανώδυνες, τόσο κατά τη διάρκεια όσο και μετά τη θεραπεία.

Η κακή φήμη ότι η απονεύρωση είναι επώδυνη οφείλεται στο γεγονός ότι οι περισσότεροι άνθρωποι αναφέρονται ουσιαστικά στον ανυπόφορο πόνο που αισθάνονται πριν από τη θεραπεία εξαιτίας της μόλυνσης του δοντιού και του αποστήματος, και όχι στην επέμβαση της απονεύρωσης.

Η αλήθεια είναι ότι πριν από μερικές δεκαετίες η ενδοδοντική θεραπεία ήταν πράγματι μια οδυνηρή διαδικασία. Σήμερα, με τη σύγχρονη τεχνολογία εντοπισμού του ακροριζίου και τα αποτελεσματικά τοπικά αναισθητικά, μια απονεύρωση δεν είναι πιο επίπονη απο ένα σφράγισμα δοντιού. Η χρήση των σύγχρονων ηλεκτρονικών εντοπιστών ακροριζίου είναι ιδιαίτερα σημαντική για την εξάλειψη του πόνου απο την διαδικασία απονεύρωσης. Παλαιότερα οι οδοντίατροι κατά την διαδικασία της διαμόρφωσης των ριζικών σωλήνων δεν χρησιμοποιούσαν αναισθησία ώστε να μπορεί ο ασθενής να καταλάβει πότε η ενδοδοντική ρίνη έβγαινε απο το ακρορίζιο ώστε να μετρηθεί το μήκος του ριζικού σωλήνα. Και φυσικά η ένδειξη για αυτό ήταν το οξύ αίσθημα πόνου που αισθανόταν ο ασθενής μόλις το εργαλείο ακουμπούσε στο οστό έξω απο τη ρίζα. Ευτυχώς αυτή η επίπονη διαδικασία δεν χρειάζεται πλέον σήμερα.

Στη συνέχεια εξηγούνται όλες οι πιθανές περιπτώσεις εκδήλωσης πόνου κατά την απονεύρωση ή και μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας.

Οι περισσότερες ενδοδοντικές θεραπείες χρειάζονται μόνο ελάχιστη ή και καθόλου αναισθησία. Αν το νεύρο του δοντιού είναι ήδη νεκρό, ο ασθενής μπορεί να μη χρειαστεί καθόλου αναισθησία. Πάντως συνήθως ο οδοντίατρος θα χορηγήσει τοπική αναισθησία πριν την έναρξη της απονεύρωσης για να μουδιάσει το δόντι και η γύρω περιοχή και να χαλαρώσει ο ασθενής χωρίς το φόβο του πιθανού πόνου.

Κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις όμως, μια απονεύρωση μπορεί να αποδειχθεί πιο επώδυνη από το αναμενόμενο:

• Ύπαρξη έντονης φλεγμονής. Η τοπική αναισθησία μπορεί να αποδειχθεί αναποτελεσματική σε περίπτωση σοβαρής φλεγμονής των ιστών. Η φλεγμονή μειώνει την κυκλοφορία του αίματος μέσα στο δόντι εμποδίζοντας το αναισθητικό να φθάσει και να μουδιάσει το δόντι. Επίσης το όξινο περιβάλλον που προκαλείται από τη φλεγμονή μειώνει την αποτελεσματικότητα του αναισθητικού παράγοντα. Σε αυτές τις περιπτώσεις η αύξηση της δόσης της αναισθησίας είναι απαραίτητη, ειδικά εάν το νεύρο του δοντιού είναι ακόμα ζωντανό. Σε γενικές γραμμές, η πιθανότητα εμφάνισης πόνου κατά τη διάρκεια ή μετά την ενδοδοντική θεραπεία αυξάνει όσο μεγαλύτερος ήταν ο πόνος που κάποιος είχε πριν πάει στον οδοντίατρο.


Σε περίπτωση έντονης φλεγμονής και ύπαρξης αποστήματος μια ενδοδοντική θεραπεία μπορεί να χρειαστούν αρκετές επισκέψεις στον οδοντίατρο. Στο διάστημα αυτό μεταξύ των επισκέψεων μπορεί να εκδηλωθεί κάποιος πόνος στις ακόλουθες περιπτώσεις:

• Αυξημένη πίεση στο εσωτερικό του δοντιού. Αυτή η περίπτωση μπορεί να εμφανιστεί μεταξύ των επισκέψεων, μετά την αφαίρεση του νεύρου αλλά πριν από την έμφραξη των ριζικών σωλήνων. Ο οδοντίατρος χρησιμοποιεί ένα προσωρινό σφράγισμα για να απομονώσει το εσωτερικό του δοντιού μέχρι την επόμενη επίσκεψη. Ο όγκος του αέρα που παγιδεύεται στο εσωτερικό του δοντιού μπορεί να αυξηθεί αν μειωθεί η πίεση του περιβάλλοντος (κακές καιρικές συνθήκες / πτήσεις με αεροπλάνο) ή όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει. Ο διογκωμένος αέρας πιέζει τους γύρω ιστούς και προκαλεί πόνο. Ένα ήπιο αναλγητικό είναι συνήθως αρκετό για την προσωρινή ανακούφιση του πόνου. Παρόμοια κατάσταση δημιουργείται και αν δεν έχει ολοκληρωθεί ο καθαρισμός του δοντιού λόγω των παραγόμενων αερίων απο την αποσύνθεση του εναπομείναντος νεκρού πολφικού ιστού μέσα στους ριζικούς σωλήνες.
• Βρουξισμός. Συνήθειες όπως το τρίξιμο και το σφίξιμο των δοντιών μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα πόνου μετά απο μια απονεύρωση. Η πίεση μεταφέρεται στους ήδη ερεθισμένους περιοδοντικούς συνδέσμους και το οστό γύρω από τη ρίζα του δοντιού, προκαλώντας έντονη δυσφορία και πόνο.
• Απώλεια του προσωρινού σφραγίσματος. Αν το προσωρινό σφράγισμα χαθεί για οποιοδήποτε λόγο, το εσωτερικό του δοντιού μένει εκτεθειμένο στο εξωτερικό περιβάλλον προκαλώντας σοβαρό πρόβλημα υπερευαισθησίας και αυξάνοντας τον κίνδυνο επιμόλυνσης.

Ο φυσιολογικός πόνος που μπορεί να παρουσιαστεί κατά τη διάρκεια της ενδοδοντικής θεραπείας συνήθως αντιμετωπίζεται επαρκώς με ένα κοινό παυσίπονο. Αν ο πόνος είναι σχετικά έντονος ο οδοντίατρος μπορεί να συνταγογραφήσει ένα ισχυρότερο αναλγητικό ή/και αντιφλεγμονώδες σκεύασμα για την ανακούφιση από τον πόνο.

Μεταξύ των επισκέψεων στον οδοντίατρο μέχρι να ολοκληρωθεί η απονεύρωση και σφραγιστεί το δόντι:

• Ακολουθείτε τις οδηγίες του οδοντιάτρου για τη λήψη τυχόν αντιβιοτικών που έχει συστήσει.
• Κάντε πλύσεις με χλιαρό αλατόνερο για να μειώσετε την φλεγμονή.
• Αν εμφανιστεί πρήξιμο, τοποθετείστε εξωτερικά στην περιοχή πάγο τυλιγμένο σε πετσέτα για 5-10 λεπτά και επαναλαμβάνετε κάθε 1 - 2 ώρες.
• Προτιμείστε μια δίαιτα με μαλακές τροφές .
• Αποφύγετε να μασάτε με το απονευρωμένο δόντι.
• Αποφύγετε τα πολύ ζεστά φαγητά.

Αν εμφανιστεί έντονος πόνος μερικές μέρες μετά απο την απονεύρωση, αυτό κατά πάσα πιθανότητα σηματοδοτεί κάποια επιπλοκή της απονεύρωσης που μπορεί να οδηγήσει σε αποτυχία της ενδοδοντικής θεραπείας.