Τι είναι τα Σφραγίσματα δοντιών (Εμφράξεις)
Τα σφραγίσματα (εμφράξεις) είναι η πιό κοινή επανορθωτική εργασία που εκτελούν οι οδοντίατροι, και χρησιμοποιούνται για την αποκατάσταση δοντιών που έχουν υποστεί βλάβες λόγω της προσβολής τους από τερηδόνα. Αν η βλάβη δεν έχει φθάσει στον πολφό, και η καταστροφή στη δομή του δοντιού είναι περιορισμένη, ένα σφράγισμα είναι συνήθως αρκετό για την θεραπεία της τερηδόνας. Οι οδοντιατρικές εμφράξεις αποκαθιστούν αποτελεσματικά το σχήμα, αντοχή, και φυσιολογική λειτουργία του δοντιού αντικαθιστώντας την κατεστραμμένη αδαμαντίνη και οδοντίνη.
Πότε χρειάζονται τα σφραγίσματα δοντιών
Σφράγισμα του δοντιού απο τον οδοντίατρο χρειάζεται όταν ένα δόντι έχει προσβληθεί απο τερηδόνα η οποία έχει ήδη διεισδύσει στην επιφάνεια της αδαμαντίνης και έχει σχηματιστεί κοιλότητα (τρύπα στο δόντι). Αν δεν έχει σχηματιστεί κοιλότητα αλλά η τερηδόνα είναι ακόμη σε αρχικό στάδιο (λευκές κηλίδες), ο οδοντίατρος θα ακολουθήσει συντηρητική θεραπεία όπως μια τοπική φθορίωση ώστε να δοθεί η ευκαιρία στο δόντι να αυτοθεραπευθεί. Αυτό όμως είναι αδύνατον άν έχει δημιουργηθεί κοιλότητα, οπότε το σφράγισμα είναι απαραίτητο. Αν δεν σφραγιστεί έγκαιρα το δόντι και η τερηδόνα φθάσει στον πολφό θα δημιουργηθεί φλεγμονή και έντονος πόνος. Η μόλυνση μπορεί να μεταδοθεί μέσω των ριζικών σωλήνων στους ιστούς γύρω απο τη ρίζα του δοντιού προκαλώντας ενα ακρορριζικό απόστημα, και αυξάνοντας τον κίνδυνο απώλειας του δοντιού. θα χρειαστεί να γίνει πρώτα απονεύρωση και μετά τοποθέτηση στεφάνης, με πολύ μεγαλύτερο κόστος που θα μπορούσαμε να αποφύγουμε αν γινόταν έγκαιρα ενα απλό σφράγισμα του δοντιού.
Η τερηδόνα δεν είναι η μόνη αιτία για την οποία μπορεί να χρειαστεί μια έμφραξη δοντιού.
- Οι εμφράξεις χρησιμοποιούνται και σε περιπτώσεις που υπάρχει κάποιο μικρής έκτασης ράγισμα ή σπάσιμο ενός τμήματος του δοντιού.
- Περιπτώσεις οδοντικής υπερευαισθησίας λόγω αποτριβής της αδαμαντίνης (πχ. λόγω βρουξισμού, ή απο λάθος τρόπο βουρτσίσματος) μπορούν να αντιμετωπιστούν με σφράγισμα του δοντιού.
- Τέλος μια έμφραξη μπορεί να χρησιμεύσει για να τροποποιηθεί η μασητική επιφάνεια και να γίνει μια μικρή διόρθωση στη σύγκλειση (τον τρόπο που 'πατάνε' τα πάνω με τα κάτω δόντια).
Η διαδικασία σφραγίσματος του δοντιού
Τα κλασσικά οδοντιατρικά σφραγίσματα είναι άμεσες αποκαταστάσεις, δηλαδή παρασκευάζονται απευθείας πάνω στο δόντι που χρειάζεται θεραπεία. Η διαδικασία σφραγίσματος του δοντιού γίνεται με τοπική αναισθησία, και συνήθως ολοκληρώνεται σε μια επίσκεψη στο οδοντιατρείο.
Κατ' αρχήν ο οδοντίατρος χρησιμοποιεί υψηλόστροφο τροχό, συσκευή απόξεσης με αέρα ή συσκευή laser για να αφαιρέσει την τερηδονισμένη αδαμαντίνη. Η κατεστραμμένη οδοντίνη αφαιρείται με χαμηλόστροφο τρυπάνι και εργαλεία χειρός μέχρι να καθαριστεί πλήρως το δόντι απο την τερηδόνα. Ο χώρος της έμφραξης διαμορφώνεται κατάλληλα και τοποθετείται το επανορθωτικό υλικό που σκληραίνει σε λίγα λεπτά. Η διαδικασία αυτή διαφοροποιείται ανάλογα με το είδος του εμφρακτικού υλικού που θα χρησιμοποιηθεί. Κατόπιν γίνονται προσαρμογές στά όρια και το σχήμα του σφραγίσματος, διαμορφώνεται κατάλληλα η μασητική επιφάνεια ελέγχοντας την σύγκλειση, και τέλος το σφράγισμα λειαίνεται και στιλβώνεται.
Είδη οδοντιατρικών εμφράξεων
Υπάρχουν δύο βασικοί τύποι σφραγισμάτων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αποκατάσταση ενός τερηδονισμένου δοντιού :
Εμφράξεις Αμαλγάματος. Πρόκειται για τα παραδοσιακά γκρίζα σφραγίσματα και αποτελούν την συνηθέστερη επιλογή. Το αμάλγαμα είναι ένα μίγμα μετάλλων με μεγάλη ανθεκτικότητα και σχετικά χαμηλό κόστος. Το κυριότερο μειονέκτημα είναι το σκούρο χρώμα τους που τα κάνει ιδιαίτερα εμφανή επηρεάζοντας αρνητικά την εμφάνιση. Επίσης τα τελευταία χρόνια έχουν τεθεί υπο αμφισβήτηση λόγω της παρουσίας μικροποσοτήτων υδραργύρου στην σύνθεση του αμαλγάματος.
Εμφράξεις Συνθετικής Ρητίνης. Τα σφραγίσματα απο συνθετική ρητίνη, γνωστά και ως λευκά σφραγίσματα, έχουν γίνει αρκετά δημοφιλή λόγω του ανώτερου αισθητικού αποτελέσματος που προσφέρουν. Το χρώμα τους μπορεί να προσαρμοστεί για να ταιριάζει σχεδόν απόλυτα με το χρώμα των φυσικών δοντιών, ώστε να μην διακρίνονται. Προτιμώνται ιδιαίτερα για χρήση στα μπροστινά δόντια. Δεν μπορούν όμως να χρησιμοποιηθούν για πολύ μεγάλα σφραγίσματα και έχουν μικρότερη αντοχή απο τα σφραγίσματα αμαλγάματος.
Μιά ακόμη εναλλακτική λύση αποτελούν τα:
Ένθετα - Επένθετα σφραγίσματα. Σε αντίθεση με τους άλλους άμεσους τύπους σφραγισμάτων που κατασκευάζονται απευθείας στο στόμα του ασθενή, τα ένθετα και τα επένθετα είναι έμμεσες αποκαταστάσεις. Είναι σφραγίσματα απο πορσελάνη που κατασκευάζονται στο οδοντοτεχνικό εργαστήριο με βάση ένα αποτύπωμα του δοντιού που έχει λάβει ο οδοντίατρος.
Πότε το σφράγισμα δεν είναι αρκετό για τη θεραπεία της τερηδόνας...
Σε ορισμένες περιπτώσεις, ανάλογα με την σοβαρότητα της βλάβης απο την τερηδόνα, είναι πιθανόν να απαιτούνται επιπρόσθετες ή εναλλακτικές θεραπείες, όπως:
- Ενδοδοντική θεραπεία: Αν έχει μολυνθεί ο πολφός, και ιδίως αν έχει δημιουργηθεί οδοντικό απόστημα, πρέπει πρώτα να γίνει απονεύρωση του δοντιού και μετά να σφραγιστεί το δόντι.
- Στεφάνη: Όταν υπάρχει μεγάλη απώλεια οδοντικού ιστού, μπορεί να προτιμηθεί η λύση μιας στεφάνης για μεγαλύτερη αντοχή του δοντιού. Οι στεφάνες συστήνονται περισσότερο αντί για μεγάλα σφραγίσματα στα πίσω δόντια που υφίστανται μεγάλες πιέσεις κατα την μάσηση.
- Εξαγωγή δοντιού και γέφυρα ή εμφύτευμα δοντιού: Σε κάποιες περιπτώσεις η ζημιά στο δόντι είναι τόσο μεγάλη που είναι αναγκαία η εξαγωγή του, και η αντικατάσταση του με μια γέφυρα ή ενα οδοντικό εμφύτευμα.