Τα στάδια της Τερηδόνας

Τα κύρια στάδια της καταστροφικής διαδικασίας της τερηδόνας, απο την αρχική προσβολή του σμάλτου απο τα οξέα μέχρι την πιθανή απώλεια του δοντιού, είναι τα ακόλουθα :

Τερηδόνα • Στάδιο 1 • Λευκές κηλίδες στο σμάλτο

Τα μικρόβια της οδοντικής πλάκας τρέφονται με τα σάκχαρα και το άμυλο των τροφών παράγοντας οξέα σαν υποπροϊόν του μεταβολισμού τους. Η επίδραση αυτών των οξέων προκαλεί την απώλεια ασβεστίου απο την αδαμαντίνη (σμάλτο) που είναι το εξωτερικό πολύ σκληρό περίβλημα του δοντιού.

Το πρώτο σύμπτωμα αυτής της αρχικής φάσης της τερηδόνας είναι ο ήπιος αποχρωματισμός του προσβεβλημένου σημείου του σμάλτου, και η εμφάνιση λευκών ή καφέ κηλίδων. Σε αυτό το στάδιο το δόντι μπορεί να επισκευάσει την αποδυναμωμένη περιοχή της αδαμαντίνης είτε απο μόνο του είτε με τη βοήθεια μιας φθορίωσης ή προληπτικής έμφραξης απο τον οδοντίατρο.

Τερηδόνα • Στάδιο 2 • Βλάβη της αδαμαντίνης

Αν η φυσική επανασβεστίωση δεν καταφέρει να αποκαταστήσει την απώλεια μεταλλικών αλάτων απο το δόντι, η βλάβη αρχίζει να επεκτείνεται βαθύτερα μέσα στην αδαμαντίνη. Συνήθως η αποδόμηση του σμάλτου συνεχίζεται κάτω απο την επιφάνεια του ενώ εξωτερικά δείχνει ακόμη άθικτο.

Η 'φυσική' επισκευή της βλάβης γίνεται δυσκολότερη. Το σμάλτο χάνει τη σκληρότητα του, κάτι που γίνεται εύκολα αντιληπτό αν το σημείο ανιχνευθεί με ένα ειδικό εργαλείο απο τον οδοντίατρο. Η εμφάνιση μιας εντονότερης καφέ κηλίδας δηλώνει ότι η βλάβη έχει προχωρήσει βαθιά στο σμάλτο του δοντιού.

Τερηδόνα • Στάδιο 3 • Κοιλότητα

Χωρίς σωστό έλεγχο της μικροβιακής πλάκας, τα οξέα αποδομούν το σμάλτο και αρχίσουν να επηρεάζουν την οδοντίνη. Η οδοντίνη είναι πολύ πιο μαλακή απο την αδαμαντίνη, επομένως η πρόοδος της τερηδόνας είναι ταχύτερη. Το δόντι αρχικά εμφανίζει συμπτώματα υπερευαισθησίας. Καθώς η οδοντίνη αποσυντίθεται απο τα οξέα, η ήδη αποδυναμωμένη αδαμαντίνη που την καλύπτει χάνει τη στήριξη της και καταρρέει. Σε αυτό το στάδιο της τερηδόνας έχουμε το χαρακτηριστικότερο σύμπτωμα της τερηδόνας, την εμφάνιση της κοιλότητας, δηλαδή μιας τρύπας στο δόντι. Η βλάβη είναι πλέον μή αναστρέψιμη και απαιτείται να γίνει έμφραξη (σφράγισμα) απο τον οδοντίατρο για την αποκατάσταση του δοντιού.

Τερηδόνα • Στάδιο 4 • Μόλυνση του πολφού

Τα μικρόβια διαπερνούν σταδιακά την οδοντίνη και φθάνουν στο ζωντανό κομμάτι του δοντιού, τον πολφό. Ο ερεθισμός του πολφού προκαλεί φλεγμονή που δημιουργεί τα πρώτα συμπτώματα πονόδοντου, κυρίως κατά την μάσηση. Ο πονόδοντος είναι χαρακτηριστική ένδειξη ότι η τερηδόνα έχει φθάσει στον πολφό. Το δόντι πιθανότατα θα χρειαστεί ενδοδοντική θεραπεία (απονεύρωση) πριν το σφράγισμα.

Τερηδόνα • Στάδιο 5 • Οδοντικό Απόστημα

Η φλεγμονή οδηγεί σε διακοπή της κυκλοφορίας του αίματος και σε νέκρωση των ιστών του πολφού. Η μόλυνση διαχέεται μέσω των ριζικών σωλήνων προς το χώρο γύρω απο το άκρο της ρίζας του δοντιού. Οι νεκροί ιστοί αρχίζουν να δημιουργούν πύον και σταδιακά σχηματίζεται ένα ακρορριζικό απόστημα.

Πρήξιμο, άσχημη αναπνοή, και πιθανή εκροή πύου στο στόμα είναι ενδείξεις προχωρημένης τερηδόνας και ύπαρξης οδοντικού αποστήματος. Ο πόνος στο δόντι είναι συνεχής και πολύ έντονος. Απαιτείται άμεση ενδοδοντική θεραπεία για να υπάρχει ελπίδα να διασωθεί το δόντι. Αν η απονεύρωση είναι επιτυχής πιθανόν θα χρειαστεί η τοποθέτηση στεφάνης αν η βλάβη στο δόντι είναι μεγάλη και δεν επαρκεί ένα σφράγισμα.

Τερηδόνα • Στάδιο 6 • Απώλεια του Δοντιού

Στα προχωρημένα στάδια της τερηδόνας όταν υπάρχει εκτεταμένη μόλυνση μέσα και γύρω απο το δόντι, είναι πιθανόν ακόμη και η ενδοδοντική θεραπεία να μην καταφέρει να ελέγξει την μόλυνση. Επίσης αν η καταστροφή των σκληρών ιστών του δοντιού είναι μεγάλη, μπορεί να μην είναι δυνατή η βιώσιμη ανάταξη του δοντιού ακόμη και με τη χρήση στεφάνης. Σε αυτή την περίπτωση δεν μπορούμε να αποφύγουμε την απώλεια του δοντιού; ο οδοντίατρος είναι υποχρεωμένος να προχωρήσει στην εξαγωγή του δοντιού.