Οξεία Ελκονεκρωτική Ουλίτιδα

Η Οξεία Ελκονεκρωτική Ουλίτιδα, γνωστή και με το ακρωνύμιο 'ANUG', είναι γνωστή με διάφορους άλλους όρους, όπως «οξεία μεμβρανώδης ουλίτιδα», στοματίτιδα του Vincent, ή λοίμωξη του Vincent από τον Γάλλο επιδημιολόγο Zan Hyacinthe Vincent (1862-1950) ο οποίος ανακάλυψε τους οργανισμούς που προκαλούν την ασθένεια (Borrelia του Vincent και Fusobacterium nucleatum).

Μια άλλη κοινή ονομασία για την οξεία ελκονεκρωτική ουλίτιδα είναι «ταφρώδες στόμα» ή «νόσος των χαρακωμάτων» (trench mouth) και αναφέρεται στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν πολλοί στρατιώτες έπασχαν από τη νόσο καθώς πολεμούσαν στα χαρακώματα υπό εξαιρετικά στρεσογόνες συνθήκες και χωρίς τα μέσα για την κατάλληλη φροντίδα των δοντιών και ούλων.

Η οξεία νεκρωτική ελκώδης ουλίτιδα είναι μια πολύ πιο σοβαρή κατάσταση από την συνήθη ουλίτιδα, και μπορεί να οδηγήσει τελικά στην πλήρη νέκρωση του ιστού των ούλων. Η μόλυνση μπορεί να επιφέρει ταχεία καταστροφή των περιοδοντικών ιστών και να εξαπλωθεί σε γειτονικούς ιστούς, όπως τα χείλη, μάγουλα, γνάθος (εξελισσόμενη σε νεκρωτική στοματίτιδα). Μπορεί επίσης να εξαπλωθεί στις αμυγδαλές και το φάρυγγα προκαλώντας σοβαρές επιπλοκές.

Παρά την επικινδυνότητα της, η θεραπεία της Οξείας Ελκονεκρωτικής Ουλίτιδας είναι στις περισσότερες περιπτώσεις απλή και αποτελεσματική. Είναι πλέον σπάνια στις ανεπτυγμένες χώρες, και εμφανίζεται σχεδόν μόνο σε άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα. Η εμφάνιση της είναι πιο συχνή στις αναπτυσσόμενες χώρες σε περιοχές με υποσιτισμό, άσχημες συνθήκες διαβίωσης, και χωρίς πρόσβαση σε οδοντιατρική περίθαλψη. Προσβάλλει κυρίως νεαρά άτομα και είναι μια μη μεταδοτική λοίμωξη.

Η κύρια αιτία της οξείας νεκρωτικής ελκώδους ουλίτιδας είναι η υπερβολική ανάπτυξη συγκεκριμένων επιβλαβών στελεχών μικροβίων στο στόμα, με αποτέλεσμα τη σοβαρή μόλυνση των ούλων.

Εξωτερικοί παράγοντες που διαταράσσουν την ισορροπία μεταξύ των διαφόρων μικροοργανισμών της φυσικής χλωρίδας του στόματος, μπορεί να επιτρέψουν σε κάποια από τα επιβλαβή βακτήρια να αναπτυχθούν εκτός ελέγχου. Η υπερανάπτυξη αυτή προκαλεί μια επώδυνη λοίμωξη των ούλων, η οποία μπορεί να βλάψει σοβαρά ή να καταστρέψει τους μαλακούς περιοδοντικούς ιστούς που στηρίζουν τα δόντια (περιοδοντικούς συνδέσμους και ούλα).

Αρκετοί παράγοντες μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης της οξείας ουλονεκρωτικής ουλίτιδας διαταράσσοντας τη φυσιολογική ισορροπία των βακτηρίων στο στόμα:

• Η έλλειψη οδοντιατρικής περίθαλψης και η κακή στοματική υγιεινή επιτρέπει τη συσσώρευση της οδοντικής πλάκας στα ούλα και συμβάλλει στην ανάπτυξη της νόσου.
• Το συναισθηματικό στρες και το έντονο άγχος θεωρούνται ως σημαντικοί επιβαρυντικοί παράγοντες, π.χ. σε εφήβους σε περιόδους εξετάσεων.
• Η κακή διατροφή μειώνει την ικανότητα του σώματος να καταπολεμήσει τη λοίμωξη.
• Η εξασθένηση του ανοσοποιητικού συστήματος που οφείλεται σε άλλες παθήσεις, όπως το AIDS, η λοιμώδης μονοπυρήνωση, ή ο καρκίνος, ευνοεί επίσης την ανάπτυξη της οξείας νεκρωτικής ελκώδους ουλίτιδας.
• Ο εθισμός στα ναρκωτικά. Η οξεία ουλονεκρωτική ουλίτιδα είναι ένα πρόβλημα που εμφανίζεται συχνά σε χρήστες μεθαμφεταμίνης και ecstasy. Η νόσος meth mouth που εμφανίζεται συχνότατα σε χρήστες μεθαμφεταμίνης είναι μια πάθηση η οποία συνδυάζει την οξεία νεκρωτική ελκώδη ουλίτιδα με επιθετική τερηδόνα των δοντιών.
• Λοιμώξεις του στόματος ή του λαιμού, όπως πχ. μια υφιστάμενη ουλίτιδα σε έναν ασθενή με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα κάτω από μια αγχωτική κατάσταση μπορεί εύκολα να εξελιχθεί σε οξεία ουλονεκρωτική ουλίτιδα μεσα σε λίγες μέρες.

Άλλοι παράγοντες κινδύνου που αυξάνουν την πιθανότητα ανάπτυξης της πάθησης περιλαμβάνουν:

• Το κάπνισμα
• Την έλλειψη ύπνου
• Ηλικία κάτω των 35 ετών

Τα πρώτα συμπτώματα της οξείας ουλονεκρωτικής ουλίτιδας είναι παρόμοια με εκείνα της συνήθους ουλίτιδας:

• Ερεθισμένα, κόκκινα, πρησμένα ούλα.
• Άσχημη γεύση στο στόμα και κακή αναπνοή.
• Ήπια αιμορραγία των ούλων

Τα πιο σοβαρά συμπτώματα της νόσου μπορεί να εμφανιστούν ξαφνικά και επιδεινώνονται ταχύτατα:

• Αιμορραγία των ούλων ακόμη και με ελαφριά πίεση.
• Σοβαρή ενόχληση κατά τη μάσηση ή κατάποση.
• Πληγές στις κορυφές των ούλων ανάμεσα στα δόντια (μεσοδόντιες θηλές).
• Γκριζωπό χρώμα στα ούλα, που δημιουργείται απο μια μεμβράνη απο ιστό των ούλων που έχει ήδη νεκρωθεί και αποσυντίθεται.
• Εκτεταμένη καταστροφή των ιστών των ούλων γύρω από τα δόντια.
• Διόγκωση των λεμφαδένων.
• Πυρετός και αίσθημα κόπωσης

Εάν παρατηρήσετε οποιοδήποτε από τα συμπτώματα της οξείας ουλονεκρωτικής ουλίτιδας επισκεφθείτε ΑΜΕΣΑ τον οδοντίατρο σας ή έναν περιοδοντολόγο ή στοματολόγο. Παρά το γεγονός ότι τα αρχικά συμπτώματα μπορεί να δίνουν την εντύπωση ότι είναι μια κοινή ουλίτιδα, αυτά δεν πρέπει να αγνοηθούν ιδίως σε ασθενείς που ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου για την ανάπτυξη οξείας ουλονεκρωτικής ουλίτιδας. Ακόμη και αν αποδειχθεί ότι πρόκειται για μια απλή ουλίτιδα, είναι σημαντικό να λάβετε θεραπεία το συντομότερο δυνατόν για να προληφθεί οποιαδήποτε ζημιά στα δόντια ή ούλα.

Η οξεία νεκρωτική ελκώδης ουλίτιδα μπορεί να εξελιχθεί πολύ γρήγορα προκαλώντας σοβαρά προβλήματα, για αυτό απαιτείται η άμεση και έγκαιρη αντιμετώπιση της.

Οι κύριοι στόχοι της θεραπείας της οξείας ουλονεκρωτικής ουλίτιδας είναι να σταματήσει η μόλυνση, να ανακουφιστούν τα συμπτώματα και να αποκατασταθεί ο κατεστραμμένος ιστός των ούλων με:

• Αντιβιοτικά και παυσίπονα. Ο οδοντίατρος θα συνταγογραφήσει αντιβιοτικά για να καταπολεμήσει την ανάπτυξη των βακτηρίων και να προλάβει την εξάπλωση της λοίμωξης. Επίσης θα συστήσει παυσίπονα για να ανακουφίσει τον ασθενή απο τον πόνο.
• Βαθύ καθαρισμό των δοντιών. Ένας απαλός καθαρισμός των δοντιών και των ούλων από τον οδοντίατρο είναι συνήθως το πρώτο βήμα στη θεραπεία της νόσου. Ο οδοντίατρος θα αφαιρέσει επίσης τον νεκρό ιστό των ούλων. Μόλις ο πόνος μειωθεί, ο οδοντίατρος θα προχωρήσει σε βαθύ καθαρισμό των δοντιών (ριζική απόξεση).
• Στοματική υγιεινή. Τα δόντια πρέπει να βουρτσίζονται απαλά με μια μαλακή οδοντόβουρτσα τουλάχιστον δύο φορές την ημέρα. Αν τα ούλα είναι πολύ ευαίσθητα και πονάνε πολύ κατά το βούρτσισμα, ένα φαρμακευτικό αντισηπτικό στοματικό διάλυμα μπορεί να χρησιμοποιηθεί εναλλακτικά για λίγες ημέρες, έως ότου ο πόνος υποχωρήσει ώστε να επιτρέπει το βούρτσισμα και χρήση οδοντικού νήματος. Πλύσεις με χλιαρό αλατόνερο μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση του πόνου των πληγών στα ούλα.
• Βελτίωση της διατροφής. Η σωστή διατροφή είναι σημαντική για την αποκατάσταση της σωστής λειτουργίας του ανοσοποιητικού συστήματος και της ικανότητας του σώματος να καταπολεμά τις λοιμώξεις.
• Χειρουργική Ούλων. Εάν η βλάβη στα ούλα είναι εκτεταμένη, η θεραπεία μπορεί να απαιτήσει επεμβάσεις χειρουργικής ούλων προκειμένου να αποκατασταθεί η κανονική μορφή των ούλων (πχ. ουλοπλαστική και ουλικά μοσχεύματα).

Τουλάχιστον κατά τη διάρκεια της θεραπείας συνιστάται να αποφεύγεται οποιαδήποτε αιτία ερεθισμού των ούλων, όπως το κάπνισμα, η κατανάλωση πικάντικων τροφών και αλκοόλ. Η συντηρητική θεραπεία με προσεκτική στοματική υγιεινή, επαγγελματικό καθαρισμό των δοντιών και αντιβιοτικά είναι συνήθως αποτελεσματική. Σε ήπιες περιπτώσεις της οξείας νεκρωτικής ελκώδους ουλίτιδας η πλήρης επούλωση αναμένεται σε μερικές εβδομάδες.

Ωστόσο, εάν δεν εξαλειφθούν οι υποκείμενες αιτίες ή οι προδιαθεσικοί παράγοντες που οδήγησαν στην νόσο, η κατάσταση μπορεί να εξελιχθεί σε χρόνια και να αρχίσει να επηρεάζει βαθύτερα τους υποκείμενους ιστούς εξελισσόμενη σε 'χρόνια νεκρωτική ελκωτική περιοδοντίτιδα', η οποία οδηγεί σε καταστροφή όχι μόνο των μαλακών αλλά και των σκληρών ιστών (φατνιακό οστό) του στόματος.

Η πρόληψη της οξείας ουλονεκρωτικής ουλίτιδας βασίζεται στη διατήρηση καλής στοματικής υγιεινής, την καλή διατροφή και καλή γενική υγεία.

• Διατηρείτε καλή στοματική υγιεινή.
• Μην καπνίζετε.
• Ακολουθείτε υγιεινή διατροφή.
• Μειώστε το στρες.