Τα 4 Στάδια από την Ουλίτιδα στην Περιοδοντίτιδα

Η Ουλίτιδα είναι το αρχικό στάδιο της πάθησης και η πιό ήπια μορφή της. Προκαλεί φλεγμονή των ούλων με κύρια συμπτώματα την εμφάνιση ερυθρότητας, οιδήματος, και μερικές φορές ματώματος των ούλων κατά το βούρτσισμα ή την εξέταση από τον οδοντίατρο.

Οι τοξίνες που παράγονται απο τα μικρόβια της οδοντικής πλάκας και η πέτρα που συσσωρεύεται στα δόντια λόγω κακής στοματικής υγιεινής προκαλούν ερεθισμό των ούλων. Τα ούλα αρχίζουν να χάνουν την πρόσφυση τους στα δόντια εκθέτοντας την αδαμαντίνη στην περιοχή της ουλοδοντικής σχισμής. Το διάστημα συτό ανάμεσα στο δόντι και τα ούλα αρχίζει να μεγαλώνει και βαθαίνει διαμορφώνοντας ένα περιοδοντικό θύλακα. Το βάθος των θυλάκων στο στάδιο της ουλίτιδας κυμαίνεται ανάμεσα σε 1 έως 4 χιλιοστά.

Στο στάδιο της ουλίτιδας, η οποιαδήποτε βλάβη έχει σημειωθεί είναι αναστρέψιμη με σωστή στοματική υγιεινή, γιατί δεν έχει ακόμη υποστεί βλάβη το φατνιακό οστό. Η ουλίτιδα έχει ήπια ή και σχεδόν κανένα σύμπτωμα, αλλά αν αφεθεί χωρίς αντιμετώπιση, θα εξελιχθεί αναπόφευκτα στο επόμενο στάδιο που είναι η περιοδοντίτιδα. Η θεραπεία της ουλίτιδας περιλαμβάνει σχολαστική στοματική υγιεινή και καθαρισμό των δοντιών (με ριζική απόξεση αν χρειάζεται) στο οδοντιατρείο.

Τα κύρια χαρακτηριστικά της ουλίτιδας είναι:

• Προκαλεί ελαφρά φλεγμονή και ερεθισμό των ούλων
• Είναι αναστρέψιμη
• Δεν προκαλεί μόνιμη βλάβη των περιοδοντικών ιστών
• Βάθος θυλάκων μεταξύ 1 - 4 χιλιοστών
• Είναι χρόνια κατάσταση που μπορεί να υπάρχει για αρκετά έτη πριν εξελιχθεί σε περιοδοντίτιδα

Η εξακρίβωση του σταδίου στο οποίο βρίσκεται η περιοδοντική νόσος γίνεται απο τον οδοντίατρο ή τον περιοδοντολόγο με κλινική περιοδοντική εξέταση, και με τη βοήθεια ειδικού ανιχνευτήρα που μετρά με ακρίβεια το βάθος των θυλάκων.

Η περιοδοντίτιδα είναι η πιό σοβαρή μορφή περιοδοντικής νόσου και αποτελεί το επόμενο στάδιο στην εξέλιξη της νόσου μετά την ουλίτιδα. Τα μικρόβια εισχωρούν βαθύτερα στους περιοδοντικούς θύλακες κάτω απο τη γραμμή των ούλων. Η φλεγμονή και η μόλυνση επεκτείνεται στο οστό της γνάθου, και οι βλάβες που προκαλεί αρχίζουν να γίνονται πλέον μη αναστρέψιμες.

Τα χαρακτηριστικά της αρχόμενης περιοδοντίτιδας είναι:

• Ενίσχυση της φλεγμονής και του οιδήματος των ούλων
• Τα ούλα αποκολλώνται απο τό δόντι χαμηλότερα απο το επίπεδο της αδαμαντινο-οστεινικής ένωσης
• Τα ούλα αιμορραγούν κατά το βούρτσισμα ή την περιοδοντική ανίχνευση
• Το βάθος των θυλάκων κυμαίνεται μεταξύ 4 - 6 χιλιοστών
• Η μόλυνση προσβάλλει το φατνιακό οστό και αρχίζει ήπια απώλεια οστικής μάζας
• Άσχημη αναπνοή
• Σημαντική συσσώρευση υπο-ουλικής πλάκας και τρυγίας

Η θεραπεία της αρχόμενης περιοδοντίτιδας περιλαμβάνει οπωσδήποτε βαθύ καθαρισμό των δοντιών και ριζική απόξεση για να απομακρυνθεί πλήρως η αιτία της φλεγμονής, σε συνδυασμό πάντα με πολύ σχολαστική στοματική υγιεινή. Παρότι σε αυτό το στάδιο υπάρχει ήδη κάποια απώλεια οστού, αυτή είναι πολύ μικρή και δεν απαιτείται να γίνει κάποια επιπρόσθετη διορθωτική θεραπεία.

Στη φάση αυτή της περιοδοντίτιδας έχουμε πλέον σε εξέλιξη σοβαρή μόλυνση των περιοδοντικών συνδέσμων και του φατνιακού οστού. Οι τοξίνες που παράγουν τα βακτήρια σε συνδυασμό με την προσπάθεια του ανοσοποιητικού συστήματος να εξουδετερώσει τη μόλυνση σκοτώνοντας τα μολυσμένα κύτταρα, οδηγούν στην ολοένα αυξανόμενη απώλεια οστικής μάζας γύρω απο το δόντι. Οι περιοδοντικοί σύνδεσμοι που σταθεροποιούν το δόντι μέσα στο φατνίο έχουν σχεδόν πλήρως καταστραφεί σε ορισμένα σημεία με αποτέλεσμα τα δόντια να εμφανίζουν αυξημένη κινητικότητα.

Τα χαρακτηριστικά της μέτριας περιοδοντίτιδας είναι:

• Υφίζηση των ούλων. Τα δόντια φαίνονται μακρύτερα.
• Οι ρίζες των δοντιών αποκαλύπτονται. Υπάρχει αυξημένος κίνδυνος ευαισθησίας και τερηδόνας.
• Επίμονη άσχημη αναπνοή
• Τα ούλα αιμορραγούν
• Το βάθος των περιοδοντικών θυλάκων κυμαίνεται μεταξύ 6 - 7 χιλιοστών
• Σημαντική απώλεια οστικής μάζας γύρω απο το δόντι
• Πιθανή εμφάνιση περιοδοντικού αποστήματος
• Αυξημένη κινητικότητα των δοντιών

Το στάδιο της μέτριας περιοδοντίτιδας είναι ίσως το πλέον κρίσιμο για την τελική έκβαση της νόσου. Αν δεν υπάρξει άμεση αντιμετώπιση για τη θεραπεία της περιοδοντίτιδας, η κατάσταση οδηγείται σε ένα δρόμο χωρίς επιστροφή με πιθανότερη τελική κατάληξη την απώλεια ενός ή περισσότερων δοντιών. Ακόμη όμως και αν ο οδοντίατρος καταφέρει να σταματήσει την πρόοδο της περιοδοντικής νόσου, οι βλάβες που έχει ήδη υποστεί το οστό είναι μή αναστρέψιμες, και μπορούν να διορθωθούν μόνο με εξειδικευμένες χειρουργικές τεχνικές όπως τα ουλικά μοσχεύματα, τα οστικά μοσχεύματα, και η ιστική αναγέννηση.

Η προχωρημένη περιοδοντίτιδα είναι το τελικό στάδιο της περιοδοντικής νόσου, που δυστυχώς συνηθέστερα καταλήγει σε απώλεια του δοντιού.

Τα χαρακτηριστικά της προχωρημένης περιοδοντίτιδας είναι:

• Επίμονη άσχημη αναπνοή και άσχημη γεύση στο στόμα
• Συνεχής αιμορραγία των ούλων
• Έντονη ευαισθησία των δοντιών λόγω εκτεθειμένων ριζών
• Βάθος θυλάκων πάνω απο 7 χιλιοστά
• Περιοδοντικά αποστήματα - Πύον στο στόμα
• Σοβαρή απώλεια οστού (άνω του 50%)
• Μετακίνηση των δοντιών
• Δόντια που κουνιούνται και έχουν χαλαρώσει τόσο πολύ που μπορεί και να πέσουν από μόνα τους

Δυστυχώς, στο στάδιο της προχωρημένης περιοδοντίτιδας είναι πολύ δύσκολο ακόμη και για ένα περιοδοντολόγο να σώσει το προσβεβλημένο δόντι. Στις περισσότερες περιπτώσεις συνιστάται η άμεση εξαγωγή του δοντιού, έτσι ώστε τουλάχιστον να καταστεί δυνατή η αντιμετώπιση της μόλυνσης και η αποφυγή περαιτέρω καταστροφής των ιστών.

Εκτεταμένες περιοδοντικές χειρουργικές θεραπείες όπως τα οστικά και ουλικά μοσχεύματα μπορεί να χρησιμοποιηθούν είτε στην προσπάθεια διάσωσης του δοντιού είτε στη διαδικασία αποκατάστασης μετά την απώλεια του δοντιού, ώστε πχ. να δημιουργήσουν το κατάλληλο περιβάλλον για την αντικατάσταση του χαμένου δοντιού με ένα οδοντικό εμφύτευμα.