Αντιβιοτικά και Ουλίτιδα  •  Αντιμικροβιακές θεραπείες

Η ουλίτιδα, και η πιο σοβαρή μορφή της η περιοδοντίτιδα, προκαλούνται από τη δράση των μικροβίων της οδοντικής πλάκας. Τα μικρόβια μολύνουν και σταδιακά καταστρέφουν τους περιοδοντικούς ιστούς που στηρίζουν και συγκρατούν το δόντι στη θέση του. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να δημιουργηθεί περιοδοντικό απόστημα στα ούλα. Ο σκοπός της χρήσης αντιμικροβιακών παραγόντων είναι να μειωθεί η ποσότητα των μικροβίων στο στόμα σε φυσιολογικά επίπεδα.

Τα αντισηπτικά που περιέχονται σε οδοντόκρεμες και διαλύματα για καθημερινή χρήση έχουν βακτηριοστατική δράση, καταστέλλουν δηλαδή τον μεταβολισμό των βακτηρίων. Μειώνουν το ρυθμό ανάπτυξης της οδοντικής πλάκας και χρησιμοποιούνται για την πρόληψη ουλίτιδας και τερηδόνας. Τα αντιβιοτικά έχουν βακτηριοκτόνο δράση και χορηγούνται μόνο μετά απο εντολή του οδοντιάτρου για να καταπολεμηθεί μια προχωρημένη περιοδοντίτιδα ή ένα οδοντικό απόστημα, σκοτώνοντας τα παθογόνα μικρόβια, καταπολεμώντας τη λοίμωξη και εμποδίζοντας την εξάπλωση της.

Η αντιμικροβιακή θεραπεία για την αντιμετώπιση της ουλίτιδας είναι αποτελεσματική μόνο όταν συνδυάζεται με σωστή στοματική υγιεενή μετά απο καθαρισμό των δοντιών απο τον οδοντίατρο. Αντιβιοτικά χορηγούνται επίσης πριν και μετά απο μια επέμβαση χειρουργικής θεραπείας των ούλων, ενός αποστήματος, ή μια εξαγωγή δοντιού. Η χρήση τους είναι απαραίτητο συμπλήρωμα της θεραπείας σε περιπτώσεις οξείας ουλίτιδας όπως η ελκονεκρωτική ουλίτιδα.

Οι οδοντίατροι μπορεί να συστήσουν διάφορες μορφές αντιμικροβιακής θεραπείας ανάλογα με τις ανάγκες του ασθενούς. Τα αντιμικροβιακά μπορεί να εφαρμοστούν τοπικά στο μολυσμένο σημείο του στόματος, να καταποθούν σε υγρή μορφή ή σε χάπι, ή να εφαρμοστούν σε μορφή οδοντόκρεμας ή διαλύματος.

Σε περιπτώσεις σοβαρών λοιμώξεων στο στόμα ο οδοντίατρος μπορεί να λάβει δείγμα απο το στόμα και να το στείλει για καλλιέργεια για να εντοπιστεί το συγκεκριμένο παθογόνο μικρόβιο που ευθύνεται, ώστε να χορηγήσει το πιο κατάλληλο αντιβιοτικό.

Οι διάφορες μορφές αντιμικροβιακής θεραπείας περιλαμβάνουν :

Αντιμικροβιακές οδοντόκρεμες

Πολλές απο τις σύγχρονες οδοντόκρεμες, ιδιαίτερα αυτές κατά της ουλίτιδας, περιέχουν έναν ή περισσότερους αντιμικροβιακούς παράγοντες, σε χαμηλή βέβαια συγκέντρωση ασφαλή για καθημερινή χρήση. Ο ρόλος τους είναι να καταστείλουν την ανάπτυξη των βακτηρίων και να εμποδίσουν τη δημιουργία της οδοντικής πλάκας μέχρι το επόμενο βούρτσισμα των δοντιών.

Αντιμικροβιακά στοματοπλύματα εμπορίου

Πολλά στοματικά διαλύματα καθημερινής χρήσης περιέχουν αντιμικροβιακούς παράγοντες λειτουργώντας συμπληρωματικά με τις οδοντόκρεμες.

Φαρμακευτικά αντιμικροβιακά στοματοπλύματα

Τα φαρμακευτικά στοματικά διαλύματα που συστήνει ο οδοντίατρος σε περιπτώσεις περιοδοντίτιδας ή στα πλαίσια χειρουργικών επεμβάσεων, περιέχουν πιο ισχυρά αντιβιοτικά, όπως η χλωρεξιδίνη, και χρησιμοποιούνται μόνο για μικρά χρονικά διαστήματα.

Αντιβιοτικά σε χάπια

Αντιβιοτικά σε χάπια ή σιρόπια χορηγούνται για 7-10 ημέρες σε περιπτώσεις που υπάρχει απόστημα στα δόντια ή τα ούλα, προχωρημένη περιοδοντίτιδα, και σε περιπτώσεις εκτεταμένων μολύνσεων στο στόμα.

Αντιβιοτικά τοπικής εφαρμογής

Πρόκειται για μια νέα σχετικά μορφή αντιβιοτικών σκευασμάτων που χρησιμοποιούνται για την καταπολέμηση της ουλίτιδας και περιοδοντίτιδας, και τα οποία τοποθετούνται απο τον οδοντίατρο μέσα στους περιοδοντικούς θυλάκους σε άμεση επαφή με τους μολυσμένους περιοδοντικούς ιστούς. Το σκεύασμα απελευθερώνει προοδευτικά για αρκετές ημέρες τον αντιμικροβιακό παράγοντα στο χώρο ανάμεσα στο δόντι, τα ούλα και το οστό. Τα τοπικής χρήσης αντιβιοτικά βοηθούν σημαντικά στον έλεγχο της φλεγμονής και στον περιορισμό της μόλυνσης, χωρίς όμως να μπορούν να υποκαταστήσουν τα υπόλοιπα στάδια της περιοδοντικής θεραπείας.

Τα πιο γνωστά αντιβιοτικά τοπικής χρήσης για την αντιμετώπιση της ουλίτιδας είναι τα :

• Atridox gel με δοξυκυκλίνη
• Elyzol gel με μετρονιδαζόλη
• Periochip ένθετο με χλωρεξιδίνη
• Actisite ίνες τετρακυκλίνης
• Arestin μικροσφαιρίδια μινοκυκλίνης

Οταν έχει τοποθετηθεί ενα αντιβιοτικό τοπικής χρήσης, χρειάζεται προσοχή απο τον ασθενή ώστε να μην το απομακρύνει κατά το βούρτσισμα των δοντιών.

Η χρήση αντιβιοτικών βοηθά στην πρόληψη και θεραπεία της ουλίτιδας, αλλά δεν μπορεί να υποκαταστήσει την ανάγκη για καθημερινή στοματική υγιεινή. Ακολουθείτε πάντα τις οδηγίες του οδοντιάτρου σας σχετικά με τη χρήση αντιβιοτικών. Ποτέ μην αλλάζετε τη δοσολογία ή τη διάρκεια χρήσης των αντιβιοτικών.

Μια παρενέργεια που μπορεί να εμφανισθεί λόγω της χρήσης αντιβιοτικών είναι η εμφάνιση μιας αλλεργικής αντίδρασης, με μορφή κνησμού, εξανθήματος, οιδήματος και σε σοβαρότερες περπτώσεις με αναπνευστική δυσχέρεια και ναυτία.

Είναι πολύ σημαντικό τα αντιβιοτικά για τη θεραπεία ουλίτιδας, όπως ισχύει και για όλα τα αντιβιοτικά, να χρησιμοποιούνται σύμφωνα με τις οδηγίες του οδοντιάτρου ή ιατρού. Ο ασθενής πρέπει να παίρνει ένα αντιβιοτικό για το χρόνο που χρειάζεται για να ελεγχθεί ο πληθυσμός των παθογόνων μικροβίων, και όχι για μεγαλύτερο διάστημα. Η υπερβολική χρήση μπορεί να καταστρέψει τη φυσιολογική χλωρίδα του στόματος επιτρέποντας την ανάπτυξη ακόμη πιο επικίνδυνων παθογόνων μικροβίων.

Αλλά ο μεγαλύτερος κίνδυνος απο τη χρήση αντιβιοτικών είναι η ανάπτυξη μικροβίων με αυξημένη ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά. Αν τα μικρόβια που υπάρχουν σήμερα γίνονται όλο και πιο ανθεκτικά, θα είναι εξαιρετικά δυσκολότερο στο μέλλον να αντιμετωπιστούν οι λοιμώξεις που προκαλούν.

Οι περισσότερες περιπτώσεις ουλίτιδας και περιοδοντίτιδας μπορούν να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά χωρίς τη χρήση αντιβιοτικών. Οι οδοντίατροι θα συστήσουν τη χρήση τους μόνο όταν είναι απολύτως απαραίτητα για τη θεραπεία. Τα νέας γενιάς αντιβιοτικά τοπικής χρήσης είναι πιο ασφαλή λόγω της εντοπισμένης δράσης τους, και για αυτό πολλοί οδοντίατροι τα προτιμούν για τη θεραπεία μιας σοβαρής περιοδοντίτιδας.