Τι είναι η Ουλίτιδα της Εγκυμοσύνης
Η ουλίτιδα της κύησης είναι το ποιό κοινό πρόβλημα στοματικής υγείας που αντιμετωπίζουν οι έγκυες. Η πάθηση σχετίζεται άμεσα με τις ορμονικές αλλαγές που συμβαίνουν στο σώμα της εγκύου κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης. Πάνω απο 50% των εγκύων αντιμετωπίζει συμπτώματα ουλίτιδας της κύησης. Όπως και οι άλλες μορφές ουλίτιδας, αν δεν αντιμετωπιστεί άμεσα μπορεί να εξελιχθεί σε περιοδοντίτιδα, με πιθανές αρνητικές συνέπειες στην εξέλιξη της εγκυμοσύνης. Η περιοδοντίτιδα έχει συνδεθεί με αύξηση του κινδύνου πρόωρου τοκετού και γέννησης βρεφών με χαμηλό βάρος.
Συμπτώματα της Ουλίτιδας της Κύησης
Οι πρώτες ενδείξεις της πάθησης συνήθως εμφανίζονται κατά το δεύτερο μήνα της εγκυμοσύνης, και τα συμπτώματα κορυφώνονται κατά τον όγδοο μήνα. Η πάθηση φυσιολογικά υποχωρεί μετά την γέννα, εκτός αν συνυπάρχουν και άλλοι αιτιολογικοί παράγοντες εκτός της κύησης.
Τα συνήθη συμπτώματα της ουλίτιδας της κύησης είναι όμοια με αυτά της κοινής ουλίτιδας και περιλαμβάνουν :
- Κόκκινα, ερεθισμένα, πρησμένα, ή ευαίσθητα ούλα
- Υπερπλασία των ούλων
- Ούλα που ματώνουν κατά το βούρτσισμα των δοντιών ή τη χρήση νήματος
- Επίμονη άσχημη αναπνοή ή άσχημη γεύση στο στόμα
Αν εμφανιστεί κάποιο απο αυτά τα συμπτώματα, η έγκυος πρέπει να επισκεφθεί τον οδοντίατρο της το ταχύτερο δυνατόν. Μάλιστα σε ορισμένες περιπτώσεις, το μάτωμα των ούλων μπορεί να αποτελεί και την πρώτη ένδειξη της εγκυμοσύνης.
Ένα ιδιαίτερα χαρακτηριστικό σύμπτωμα της ουλίτιδας της κύησης είναι οι αποκαλούμενες "επουλίδες της εγκυμοσύνης". Πρόκειται για εξογκώματα των ούλων που έχουν στην επιφάνεια πολλά μικρά κόκκινα στίγματα. Είναι καλοήθεις μικροί όγκοι που εμφανίζονται κατά το δεύτερο τρίμηνο σε περίπου 10% των εγκύων και συνήθως εξαφανίζονται με το τέλος της κύησης.
Ορισμένες φορές μπορούν να διογκωθούν υπερβολικά προκαλώντας δυσφορία και πόνο, ενώ είναι εύκολο να τραυματιστούν και να αποτελέσουν εστία μόλυνσης. Σε αυτές τις περιπτώσεις μπορεί ο οδοντίατρος να προχωρήσει στη χειρουργική αφαίρεση τους με τοπική αναισθησία.
Τι προκαλεί την Ουλίτιδα της Κύησης
Η αυξημένη παραγωγή ορμονών (ειδικά τα αυξημένα επίπεδα προγεστερόνης) και η παραμέληση της στοματικής υγιεινής παίζουν τον σημαντικότερο ρόλο στην εμφάνιση της ουλίτιδας της κύησης.
Οι ορμονικές αλλαγές οδηγούν σε αύξηση της ροής του αίματος και της παρακράτησης υγρών απο τα κύτταρα. Σαν αποτέλεσμα τα ούλα πρήζονται, γίνονται ευαίσθητα και μπορεί να πονάνε κατά το βούρτσισμα οδηγώντας την έγκυο να αποφεύγει το τακτικό βούρτσισμα. Οι τοξίνες που παράγουν τα μικρόβια της οδοντικής πλάκας που συσσωρεύεται λόγω ελλιπούς στοματικής υγιεινής ερεθίζουν ακόμη περισσότερο τα ούλα. Σταδιακά η φλεγμονή εξελίσσεται στην ουλίτιδα της κύησης. Η αρχική ουλίτιδα μπορεί να εξελιχθεί στην πιο σοβαρή μορφή της νόσου, την περιοδοντίτιδα, που οδηγεί σε μόνιμες βλάβες των περιοδοντικών ιστών και απώλεια δοντιών.
Οι πρωινές αδιαθεσίες παίζουν επίσης σημαντικό ρόλο. Οι έμετοι προκαλούν ερεθισμό των ούλων όταν αυτά έρχονται σε επαφή με τα οξέα του στομάχου. Επίσης η έγκυος μπορεί να γίνει ευαίσθητη στην μυρωδιά ή τη γεύση της οδοντόκρεμας και για αυτό να αποφεύγει το πρωινό βούρτσισμα. Οι οδοντίατροι συμβουλεύουν ότι κανένα βούρτσισμα δεν πρέπει να παραλείπεται, ακόμη και άν δεν χρησιμοποιηθεί καθόλου οδοντόκρεμα.
Αρκετές γυναίκες παραμελούν τη σωστή διατροφή κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης. Η αύξηση της κατανάλωσης γλυκών βοηθά την ανάπτυξη της οδοντικής πλάκας και αυξάνει τον κίνδυνο ουλίτιδας κατά την κύηση.
Η πρόληψη και θεραπεία της Ουλίτιδας της Κύησης
Η ουλίτιδα είναι μια αναστρέψιμη κατάσταση, αρκεί να την προλάβουμε πριν εξελιχθεί σε περιοδοντίτιδα οπότε οι βλάβες γίνονται μόνιμες. Η σωστή στοματική υγιεινή σε συνδυασμό με σωστή διατροφή είναι συνήθως ότι χρειάζεται για την πρόληψη, ή και την αναστροφή της πορείας της ουλίτιδας της κύησης.
Οι συμβουλές που ακολουθούν βοηθούν στη διατήρηση καλής στοματικής υγείας κατά την εγκυμοσύνη :
- Μόλις μάθετε ότι είστε έγκυος επισκεφθείτε τον οδοντίατρο σας. Όχι μόνον θα σας δώσει τις απαραίτητες συμβουλές για να αποφύγετε την ουλίτιδα της κύησης, αλλά θα ελέγξει και για την ύπαρξη οδοντιατρικών προβλημάτων που πρέπει να αντιμετωπιστούν άμεσα και πρίν απο το 2ο τρίμηνο (επεμβάσεις που απαιτούν χορήγηση τοπικής αναισθησίας είναι προτιμότερο να αποφεύγονται κατά το 2ο τρίμηνο της κύησης).
- Μην παραλείψετε την τακτική σας επίσκεψη στον οδοντίατρο (κάθε 6 μήνες) επειδή μείνατε έγκυος.
- Βουρτσίζετε απαλά τα δόντια σας τουλάχιστον 2 φορές την ημέρα. Χρησιμοποιείτε μια μαλακή ή πολύ μαλακή οδοντόβουρτσα αν τα ούλα σας είναι πολύ ευαίσθητα. Αν σας ενοχλεί η μυρωδιά ή η γεύση της οδοντόκρεμας σας, δοκιμάστε μια άλλη με λιγότερο έντονο άρωμα, ή εν ανάγκει βουρτσίστε χωρίς οδοντόκρεμα.
- Χρησιμοποιείτε οδοντικό νήμα τουλάχιστον μια φορά την ημέρα.
- Προσέχετε τη διατροφή σας. Ελέγξτε την κατανάλωση ζάχαρης. Η σωστή διατροφή είναι απαραίτητη για την σωστή ανάπτυξη του εμβρύου αλλά και για την αποφυγή της ουλίτιδας της εγκυμοσύνης.
- Αν κάνετε συχνά εμετούς, ξεπλένετε το στόμα σας με χλιαρό νερό. Αφείστε να περάσει λίγη ώρα πριν βουρτσίσετε τα δόντια σας, γιατί το όξινο περιβάλλον στο στόμα αμέσως μετά τον έμετο κάνει την αδαμαντίνη πιο ευπαθή σε απασβεστίωση και αποτριβές.
Επιπλοκές της ουλίτιδας της κύησης
Αν δεν ακολουθηθεί η απαραίτητη θεραπεία μετά την εκδήλωση της ουλίτιδας της εγκυμοσύνης, μπορεί να υπάρχουν αρνητικές συνέπειες για την υγεία τόσο της εγκύου όσο και του εμβρύου.
Η ουλίτιδα μπορεί να εξελιχθεί σε περιοδοντίτιδα και να προκαλέσει βλάβες στα ούλα και απώλεια οστού γύρω απο τα δόντια, οδηγώντας σε απώλεια δοντιών.
Η ύπαρξη περιοδοντικής νόσου σε εγκύους έχει συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο πρόωρου τοκετού. Σύμφωνα με την Αμερικανική Ομοσπονδία Περιοδοντολογίας, οι έγκυες γυναίκες με περιοδοντική νόσο έχουν έως επτά φορές περσότερες πιθανότητες να γεννήσουν πρόωρα και το νεογνό να έχει ελαττωμένο βάρος. Πιθανώς αυτό να οφείλεται στις προσταγλανδίνες που παράγονται απο τον οργανισμό για την καταπολέμηση της φλεγμονής των ούλων, και οι οποίες θεωρούνται σαν πιθανοί παράγοντες επίσπευσης του τοκετού.
Επίσης η θεραπεία της περιοδοντίτιδας, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις που δημιουργηθεί περιοδοντικό απόστημα, μπορεί να απαιτεί τη λήψη αντιβίωσης, κάτι που αντενδείκνυται κατά την κύηση. Η έγκαιρη και αποτελεσματική θεραπεία της ουλίτιδας μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο επιπλοκών της κύησης.