Φρονιμίτες  •  Προβλήματα  •  Έγκλειστοι Φρονιμίτες

Τα προβλήματα που εμφανίζονται συχνότερα με τους φρονιμίτες είναι τα εξής:

Οι φρονιμίτες δεν εμφανίζονται ταυτόχρονα με τα άλλα μόνιμα δόντια, αλλά πολλά χρόνια αργότερα, μεταξύ 17 και 25 ετών. Σε αυτή την ηλικία τα ούλα είναι πλέον πολύ παχύτερα. Κατά συνέπεια, η ανατολή ενός φρονιμίτη μέσα από τα ούλα μπορεί να προκαλέσει αρκετά έντονο πονόδοντο. Μπορεί να εμφανισθεί οίδημα και πόνος στο μάγουλο, το σαγόνι και τα παρακείμενα δόντια, δυσκολία στο μάσημα ή στο άνοιγμα του στόματος. Τα ενοχλητικά συμπτώματα μπορεί να διαρκέσουν από 7 έως 15 ημέρες.

Πολλές φορές οι φρονιμίτες δεν καταφέρνουν να ανατείλουν και παραμένουν παγιδευμένοι στο οστό της γνάθου, πλήρως ή εν μέρει κάτω από τα ούλα, οπότε χαρακτηρίζονται σαν έγκλειστοι (ή ημιέγκλειστοι) φρονιμίτες. Αυτό μπορεί να συμβεί όταν δεν υπάρχει αρκετός χώρος στο πίσω μέρος του στόματος για να χωρέσει ο φρονιμίτης, είτε γιατί η γνάθος είναι σχετικά μικρή, είτε γιατί τα υπόλοιπα υπάρχοντα δόντια έχουν ήδη καταλάβει όλο το διαθέσιμο χώρο στη γνάθο.

Σε αυτή την περίπτωση η κίνηση τους απο το εσωτερικό της γνάθου προς το στόμα διακόπτεται, συνήθως βρίσκοντας σαν εμπόδιο το παρακείμενο δόντι, δηλαδή το δεύτερο γομφίο. Οι έγκλειστοι φρονιμίτες, αργά ή γρήγορα, δημιουργούν προβλήματα είτε προκαλώντας ζημιά στα διπλανά δόντια ή λόγω ερεθισμού των ούλων, μόλυνσης και δημιουργίας αποστήματος (περιστεφανίτιδα).

Μερικές φορές ιδίως όταν υπάρχει σχετική έλλειψη χώρου στη γνάθο, οι φρονιμίτες καταφέρνουν να βρουν κάποια διέξοδο ώστε να ανατείλουν μεν πλήρως αλλά δεν βγαίνουν ευθυγραμμισμένοι με τα άλλα δόντια. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να έχουν κλίση προς τα έξω ή μέσα, προεξέχοντας απο τη γραμμή των υπόλοιπων δοντιών, προκαλώντας ερεθισμό και έλκη στο μάγουλο ή τη γλώσσα.

Αν ένας έγκλειστος φρονιμίτης που παραμένει κάτω απο τα ούλα πιέζει συνεχώς τη ρίζα του παρακείμενου δοντιού, αυτή μπορεί να αλλοιωθεί προκαλώντας πρόβλημα στο δόντι. Αυτό μπορεί να συμβεί σταδιακά χωρίς να υπάρξουν προειδοποιητικά συμπτώματα. Για αυτό όταν κάποιος φρονιμίτης αργεί να ανατείλει πρέπει να γίνεται ακτινογραφία για να εξακριβωθεί η θέση του και να διασφαλιστεί ότι δεν αποτελεί άμεσο κίνδυνο για άλλα δόντια.

Η περιστεφανίτιδα είναι ένα πρόβλημα που εμφανίζεται κυρίως σε περιπτώσεις ημιέγκλειστων φρονιμιτών. Στην περίπτωση αυτή ένα τμήμα της μύλης του δοντιού καλύπτεται απο ένα λεπτό στρώμα ουλικού ιστού κάτω απο το οποίο μπορεί να εισχωρήσουν και να παγιδευτούν τροφές και μικρόβια, προκαλώντας φλεγμονή. Η παρατεταμένη φλεγμονή μπορεί να εξελιχθεί σε λοίμωξη και περιμυλικό απόστημα γύρω απο τον φρονιμίτη με επώδυνα συμπτώματα.

Οι φρονιμίτες βρίσκονται βαθιά στο πίσω μέρος του στόματος, σε ένα χώρο δύσκολο να καθαριστεί ακόμη και για εκείνους που γνωρίζουν καλά πώς να βουρτσίζουν τα δόντια τους. Ο καθαρισμός και η απομάκρυνση της μικροβιακής πλάκας γύρω τους γίνεται ακόμα πιο δύσκολη όταν έχουν ανατείλει μερικώς ή υπο κλίση όπως συμβαίνει συχνά. Επίσης, οι ασθενείς με ευαίσθητο αντανακλαστικό εμετού δυσκολεύονται ιδιαίτερα να φθάσουν την οδοντόβουρτσα τόσο βαθιά στο στόμα για να καθαρίσουν τους φρονιμίτες. Η ελλιπής στοματική υγιεινή δημιουργεί αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης περιοδοντικής νόσου και τερηδόνας.

Η αυξημένη συσσώρευση μικροβιακής πλάκας που παρατηρείται στους φρονιμίτες είτε λόγω της δυσκολίας πρόσβασης είτε λόγω της ανατομικής θέσης του δοντιού (πχ. κλίση) δημιουργεί συχνά προβλήματα ουλίτιδας που μπορεί να εξελιχθεί σε περιοδοντίτιδα. Η λοίμωξη μπορεί να προκαλέσει την καταστροφή του οστού όχι μόνο γύρω από το φρονιμίτη αλλά να επηρεάσει και το γειτονικό δόντι.

Η μικροβιακή πλάκα εκτός απο ουλίτιδα μπορεί να προκαλέσει τερηδόνα στον φρονιμήτη ή και στο διπλανό δόντι. Ο παρακείμενος γομφίος αντιμετωπίζει μερικές φορές μεγαλύτερο κίνδυνο τερηδόνας απο τον φρονιμίτη, ιδίως αν ο φρονιμήτης έχει ανατείλει με κλίση προς τα εμπρός και ακουμπά υπο γωνία στο δεύτερο γομφίο δημιουργώντας ένα κενό χώρο ανάμεσα στο σημείο επαφής και τα ούλα. Στο χώρο αυτό συσσωρεύονται τροφές και μικρόβια που είναι αδύνατον να απομακρυνθούν με το βούρτσισμα, και που γρήγορα θα προκαλέσουν τερηδόνα στην πιό ευαίσθητη περιοχή κοντά στη γραμμή των ούλων. Ο φρονιμίτης είναι το δόντι που τερηδονίζεται πιο εύκολα από οποιοδήποτε άλλο στη στοματική κοιλότητα.

΄Ενας φρονιμίτης στην προσπάθεια του να ανατείλει μπορεί να προκαλέσει μετακίνηση των υπόλοιπων δοντιών αλλοιώνοντας τη σωστή σύγκλειση, δημιουργώντας συνωστισμό, και καθιστώντας αναγκαία μια ορθοδοντική θεραπεία (ή ακόμη χειρότερα καταστρέφοντας το αποτέλεσμα μιας προηγηθείσας ορθοδοντικής θεραπείας). Πολλές φορές επιβάλλεται η εξαγωγή τους για να προστατευθεί η σωστή θέση των δοντιών.

Αν και η συχνότητα εμφάνισης κύστεων γύρω απο ένα έγκλειστο φρονιμίτη είναι χαμηλή, όταν συμβαίνουν, μπορεί να προκαλέσουν εκτεταμένη βλάβη στο οστό της γνάθου ή και στα διπλανά δόντια.

Μερικές φορές ένας φρονιμίτης παρεμβαίνει στην αρμονική κίνηση των δοντιών. Κατά την μάσηση ασκείται πίεση στην άρθρωση και τους μύες της γνάθου προκαλώντας πονοκεφάλους, μυϊκούς σπασμούς και άλλα προβλήματα (Κροταφογναθικό Σύνδρομο - ΚΓΣ).

Η ανάπτυξη του φρονιμίτη στο πίσω μέρος της γνάθου μειώνει τη μάζα του οστού στο σημείο όπου η γνάθος έχει το μικρότερο πάχος και όπου ασκείται η μεγαλύτερη πίεση. Η μειωμένη μηχανική αντοχή αυξάνει την πιθανότητα για ένα κάταγμα γνάθου αλλά αυτή είναι εξαιρετικά μικρή. Ο κίνδυνος γίνεται σημαντικά μεγαλύτερος και υπολογίσιμος αν ο φρονιμίτης δημιουργήσει περιοδοντικά προβλήματα, αποστήματα και κύστες, που καταστρέφουν και αποδυναμώνουν περαιτέρω το οστό της γνάθου.

Τα περισσότερα απο τα προβλήματα που παρουσιάζονται στους φρονιμίτες αντιμετωπίζονται με την εξαγωγή τους.