Τί είναι η Γεωγραφική Γλώσσα;

Η επιφάνεια της γλώσσας καλύπτεται από εκατοντάδες μικροσκοπικές τριχοειδείς θηλές που είναι ουσιαστικά προεξοχές του επιθηλίου της γλώσσας. Σε αντίθεση με την μαύρη τριχωτή γλώσσα όπου έχουμε υπερτροφία αυτών των κυτταρικών προεκβολών, στην γεωγραφική γλώσσα σημειώνεται ατροφία, μερική ή και πλήρης απόπτωση των τριχοειδών θηλών σε ορισμένα σημεία.

Το πιο χαρακτηριστικό (και συνήθως το μοναδικό) σύμπτωμα της γεωγραφικής γλώσσας είναι η ιδιαίτερη εμφάνιση που της χάρισε και το όνομα της, καθώς προσομοιάζει με τμήμα από τον χάρτη μιας νησιωτικής περιοχής. Είναι μια ανώδυνη πάθηση και στις περισσότερες περιπτώσεις, εκτός από την αλλαγή στην εμφάνιση της γλώσσας, δεν υπάρχουν άλλα σημαντικά συμπτώματα.

Αναλυτικά, τα χαρακτηριστικά συμπτώματα της γεωγραφικής γλώσσας περιλαμβάνουν:

• ‘Νησίδες’ στη γλώσσα. Εμφανίζεται σαν νησίδες με ακαθόριστα σχήματα πάνω στην γλώσσα, κόκκινου χρώματος με λευκό περίγραμμα. Στις κόκκινες κεντρικές περιοχές υπάρχει απώλεια των τριχοειδών θηλών ενώ αντίθετα στην περιοχή του λευκού περιγράμματος έχουμε υπερτροφία των θηλών. Συνήθως προσβάλλονται η επάνω και οι πλάγιες πλευρές της γλώσσας.
• Λεία γλώσσα. Η επιφάνεια της γλώσσας στα σημεία που επηρεάζονται χάνει την τραχύτητα της κατά την αφή, γίνεται λεία και φαίνεται σαν απογυμνωμένη. Τα σημεία αυτά φαίνονται πιο ανοιχτόχρωμα από την υπόλοιπη γλώσσα.
• Μεταβαλλόμενη θέση. Όπως δείχνει και η επιστημονική ονομασία της (καλοήθης μεταναστευτική γλωσσίτις) ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά της γεωγραφικής γλώσσας είναι η μετακίνηση των συμπτωματικών περιοχών πάνω στη γλώσσα με αποτέλεσμα οι χαρακτηριστικές ‘νησίδες’ να αλλάζουν σχήμα, μέγεθος και θέση.
• Διακοπτόμενη και επαναλαμβανόμενη εμφάνιση. Τα συμπτώματα μπορεί να διαρκέσουν και μέχρι αρκετούς μήνες ή και χρόνια με εναλασσόμενες περιόδους ηρεμίας ή πλήρους απουσίας και περιόδους έξαρσης. Μπορεί να εμφανιστεί και να εξελιχθεί μέσα σε λίγες ώρες, ενώ το ίδιο απότομα μπορεί και να υποχωρήσει.
• Καυσαλγία. Μερικές φορές οι απογυμνωμένες περιοχές μπορεί να εμφανίσουν αυξημένη ευαισθησία σε καυτές ή πικάντικες τροφές και είναι πιθανόν να παρουσιαστεί καυσαλγία της γλώσσας (γλωσσοδυνία) ιδίως μετά από κατανάλωση αλκοόλ, κάπνισμα ή τη χρήση ορισμένων τύπων οδοντοκρεμών. Δεν υπάρχει αλλαγή στην αίσθηση της γεύσης αλλά παρατηρείται συχνά μια μείωση της ευαισθησίας της αφής.

Η ακριβής αιτιολογία για την γεωγραφική γλώσσα είναι άγνωστη αλλά υπάρχουν ορισμένες καταστάσεις που παρουσιάζουν υψηλή συσχέτιση με την εμφάνιση της. Παρουσιάζεται με μεγαλύτερη συχνότητα σε ορισμένες οικογένειες, ένδειξη που υποδεικνύει πιθανή γενετική προδιάθεση. Εμφανίζεται συχνότερα (περίπου 10%) σε άτομα με ψωρίαση και οσχεοειδή γλώσσα. Άλλες καταστάσεις με τις οποίες πιθανόν συνδέεται είναι:

• Άγχος
• Ορμονικές αλλαγές
• Αλλεργίες, έκζεμα, άσθμα
• Έλλειψη βιταμίνης Β
• Καυτές ή πικάντικες τροφές, αλκοόλ

Παραδόξως, σε αντίθεση με άλλα προβλήματα της γλώσσας, η γεωγραφική γλώσσα είναι λιγότερο συχνή στους καπνιστές.

Αν και η γεωγραφική γλώσσα δεν απαιτεί ιατρική αντιμετώπιση, θεωρείται σαν χρόνια πάθηση και δεν υπάρχει μέθοδος για οριστική θεραπεία ή πρόληψη. Στα άτομα που έχουν παρουσιάσει γεωγραφική γλώσσα είναι πιθανή η περιοδική επανεμφάνιση της. Εκείνο που χρειάζεται είναι η σωστή διάγνωση της και ο αποκλεισμός άλλων πιθανών παθήσεων της γλώσσας.

Παρότι η γλώσσα μπορεί να εμφανίζει συμπτώματα σε διάφορα σημεία της για μεγάλες περιόδους χωρίς λόγο ανησυχίας, αν αυτά επιμένουν σε συγκεκριμένο σημείο της γλώσσας (δηλαδή δεν ‘μεταναστεύουν’) για πάνω από 2 εβδομάδες, πρέπει οπωσδήποτε να επισκεφθείτε για εξέταση τον γιατρό σας, τον οδοντίατρο σας ή έναν ειδικό στοματολόγο. Σε αυτήν την περίπτωση ίσως χρειαστεί η λήψη δείγματος για βιοψία.

Για να αποφευχθούν τυχόν ερεθισμοί όσο διαρκεί η γεωγραφική γλώσσα αποφύγετε:

• Αλκοόλ και κάπνισμα
• Καυτές, πικάντικες ή αλμυρές τροφές, όξινα ποτά και τροφές
• Στοματικά διαλύματα με αλκοόλη ή οδοντόκρεμες με ερεθιστικά συστατικά όπως αυτές κατά της πέτρας και οι λευκαντικές.

Σε σπάνιες περιπτώσεις όπου υπάρχουν ενοχλήσεις ή αίσθημα καυσαλγίας ο οδοντίατρος μπορεί να συστήσει παυσίπονα, αντιφλεγμονώδη ή τοπική χρήση κορτικοστεροειδών.

Αν και τα περισσότερα προβλήματα της γλώσσας δεν αποτελούν κίνδυνο για την υγεία μας, σε ορισμένες περιπτώσεις, ιδίως σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, μπορεί να πρόκειται για προκαρκινικές βλάβες. Καθώς η έγκαιρη διάγνωση είναι κρίσιμη για την δυνατότητα αντιμετώπισης τυχόν καρκίνου της γλώσσας, αν αντιληφθείτε οποιαδήποτε αλλαγή στην εμφάνιση ή υφή της γλώσσας σας που διαρκεί αρκετές ημέρες, συστήνεται να επισκεφθείτε τον γιατρό ή τον οδοντίατρο σας.