Τί είναι η Άσπρη Γλώσσα;

Οι πιθανές αιτίες που μπορεί να προκαλέσουν την εμφάνιση της λευκής γλώσσας είναι:

Μικροβιακή πλάκα

Συνήθως η άσπρη γλώσσα δεν είναι τίποτε άλλο από μια υπερσυσσώρευση βακτηριακής πλάκας ή/και υπολειμμάτων τροφής πάνω στην επιφάνεια της γλώσσας λόγω ελλιπούς στοματικής υγιεινής. Η επιφάνεια της γλώσσας δεν είναι λεία αλλά αποτελείται από χιλιάδες μικρές προεκβολές του βλεννογόνου (θηλές) που ευνοούν την παγίδευση μικροβίων της πλάκας και τροφών. Παράλληλα η παρουσία της μικροβιακής πλάκας προκαλεί ερεθισμό του βλεννογόνου και διόγκωση των θηλών αλλοιώνοντας το φυσιολογικό χρώμα της γλώσσας και δίνοντας την εικόνα της λευκής γλώσσας.

Η άσπρη γλώσσα αυτής της αιτιολογίας δεν εμπνέει ιδιαίτερη ανησυχία (αν και βέβαια αποτελεί ένδειξη ελλιπούς στοματικής υγιεινής) και αντιμετωπίζεται με βελτίωση στης στοματικής υγιεινής. Συνιστάται επίσης όταν βουρτσίζουμε τα δόντια να μην παραλείπεται και το βούρτσισμα της γλώσσας είτε με την οδοντόβουρτσα μας είτε με την χρήση ειδικού ξέστρου για την γλώσσα.

Μυκητίαση στόματος (στοματίτιδα)

Η μυκητιασική στοματίτιδα, δηλαδή η ανάπτυξη μυκήτων (συνήθως ζυμομυκήτων όπως ο Candida Albicans) στο στόμα αποτελεί την πιο συχνή αιτία εμφάνισης λευκής γλώσσας και συχνά εκδηλώνεται σαν άσπρη γλώσσα με κόκκινα στίγματα. Χαρακτηρίζεται από ελαφρά ανυψωμένες λευκές ή λευκοκίτρινες μαλακές πλάκες που αποκολλώνται εύκολα. Εμφανίζονται πρώτα στη γλώσσα και μετά απλώνονται στο υπόλοιπο στόμα (ούλα, εσωτερικό παρειών, ουρανίσκο, λαιμό). Αν ξύσουμε κάποιο σημείο και αφαιρέσουμε το λευκό στρώμα αποκαλύπτεται μια κόκκινη φλεγμονώδης επιφάνεια που μπορεί να αρχίσει να αιμορραγεί ελαφρά.

Μπορεί να οφείλεται σε παθήσεις που αποδυναμώνουν το ανοσοποιητικό σύστημα, σε κακή εφαρμογή τεχνητών οδοντοστοιχιών, παρατεταμένη λήψη αντιβιοτικών, κακή στοματική υγιεινή, ξηροστομία, άγχος κ.α. Σε στοματίτιδα συνήθως οφείλεται και η άσπρη γλώσσα μετά από αντιβίωση ή μετά από καταστάσεις έντονου άγχους.

Η αντιμετώπιση της άσπρης γλώσσας που οφείλεται σε στοματίτιδα βασίζεται κυρίως στη λήψη αντιμυκητιασικών φάρμακα για 7 έως 14 ημέρες (συνήθως συνιστάται η τοπική χρήση νυστατίνης ή κλοτριμαζόλης). Το γιαούρτι θεωρείται η πιο αποτελεσματική φυσική θεραπεία για τις μυκητιάσεις του στόματος καθώς βοηθά να επανέλθει η χημική και μικροβιακή ισορροπία στο στόμα.

Λευκοπλακία

Σπανιότερα, η άσπρη γλώσσα οφείλεται σε λευκοπλακία, μια πάθηση που εκδηλώνεται με λευκές κηλίδες ή πλάκες στο βλεννογόνο του στόματος, στα ούλα, εσωτερικά πλευρά των παρειών, και μερικές φορές κάτω από τη γλώσσα. Αυτές οι λευκές πλάκες είναι στερεά προσκολλημένες στο βλεννογόνο και δεν απομακρύνονται αν τις ξύσουμε όπως συμβαίνει όταν πρόκειται για μυκητιασική στοματίτιδα, διευκολύνοντας έτσι να διακρίνουμε τις δύο παθήσεις. Η λευκοπλακία πρέπει να αντιμετωπίζεται σαν πιθανή προκαρκινική βλάβη, καθώς περίπου στο 5% των περιπτώσεων εξελίσσεται σε καρκίνο του στόματος.

Αν και ο ακριβής μηχανισμός που προκαλεί την λευκοπλακία παραμένει άγνωστος, πιθανόν οφείλεται σε αντίδραση των κυττάρων σε καταστάσεις χρόνιου ερεθισμού του στοματικού βλεννογόνου όπως το κάπνισμα, αλκοόλ ή λόγω τριβής της γλώσσας σε προβληματικές προσθετικές αποκαταστάσεις (γέφυρες, μερικές ή ολικές οδοντοστοιχίες). Συνήθως το μόνο που απαιτείται για να εξαφανίσουμε τα συμπτώματα της λευκοπλακίας είναι να εντοπίσουμε και να αντιμετωπίσουμε την πηγή του ερεθισμού που την προκάλεσε.

Τριχωτή Λευκοπλακία

Η τριχωτή λευκοπλακία εκδηλώνεται με λευκές πλάκες πάνω στην γλώσσα, στενά προσκολλημένες στο βλεννογόνο που δεν αποκολλώνται με το τρίψιμο, και οι οποίες αναπτύσσονται στα πλάγια τμήματα της γλώσσας, παράλληλα μεταξύ τους και με κάθετες πτυχώσεις ως προς τον επιμήκη άξονα της. Χαρακτηρίζεται από υπερκερατίνωση του επιθηλίου με διόγκωση τριχοειδών προεκβολών (για αυτό και ονομάζεται τριχωτή λευκοπλακία) δίνοντας την κλινική εικόνα της άσπρης γλώσσας.

Σε αντίθεση με την απλή λευκοπλακία στόματος, στην τριχωτή λευκοπλακία δεν υπάρχει κίνδυνος εξέλιξης της σε καρκίνο. Είναι όμως συχνά η πρώτη ένδειξη για προσβολή από τον ιό HIV / AIDS. Συνήθως η αντιμετώπιση της γίνεται με αντι-ϊικά φάρμακα όπως η ακυκλοβίρη (Zovirax).

Γεωγραφική Γλώσσα

Σε ορισμένες περιπτώσεις η άσπρη γλώσσα οφείλεται σε μια πάθηση γνωστή σαν ‘γεωγραφική γλώσσα’. Χαρακτηρίζεται από ‘νησίδες’ με ακαθόριστα σχήματα πάνω στην γλώσσα, κόκκινου χρώματος με λευκό περίγραμμα. Η αιτιολογία της είναι άγνωστη αλλά πιθανόν να σχετίζεται με γενετικά ή ψυχοσωματικά αίτια. Δεν παρουσιάζει κίνδυνο για την υγεία και τα συμπτώματα συνήθως υποχωρούν μόνα τους.

Ομαλός λειχήνας

Ο ομαλός λειχήνας της γλώσσας είναι μια χρόνια φλεγμονώδης κατάσταση και θεωρείται σαν αυτοάνοση πάθηση. Εκδηλώνεται σε διάφορα σημεία του βλεννογόνου του στόματος είτε με λείες λευκές πλάκες είτε με διχτυωτή μορφή (όπως οι λειχήνες), ενώ μερικές φορές υπάρχουν και κόκκινα, ερεθισμένα και ελκώδη σημεία. Όταν εκδηλώνεται στη γλώσσα, η κλινική εικόνα είναι άσπρη γλώσσα και πιθανόν κόκκινα στίγματα ή κηλίδες.

Άλλες αιτίες

Εντοπισμένες λευκές περιοχές μικρής έκτασης στη γλώσσα μπορεί να οφείλονται σε:

• Μικροτραυματισμούς της γλώσσας πχ. από δάγκωμα
• Άφθες

Σε ένα μικρό ποσοστό των περιπτώσεων, η άσπρη γλώσσα μπορεί να είναι ένδειξη σοβαρού κινδύνου για την υγεία. Απευθυνθείτε γρήγορα στον οδοντίατρο ή τον γιατρό σας για εξέταση, ιδιαίτερα αν τα λευκά σημεία στη γλώσσα δεν απομακρύνονται με το βούρτσισμα και δεν υποχωρούν μετά από μερικές ημέρες.

Οι ασθενείς που έχουν εκδηλώσει κάποτε λευκοπλακία πρέπει να παρακολουθούνται περιοδικά από έναν ειδικό στοματολόγο, καθώς αρκετοί καρκίνοι του στόματος εκδηλώνονται σε επαφή με σημεία με λευκοπλακία, ή σε σημεία όπου κατά το παρελθόν είχε εκδηλωθεί λευκοπλακία.