Τί είναι η Γλωσσίτιδα

Η μορφή και η ένταση των συμπτωμάτων διαφέρει ανάλογα με τον τύπο της γλωσσίτιδας. Τα πιθανά συμπτώματα της γλωσσίτιδας είναι:

• Απώλεια των τριχοειδών θηλών από την επιφάνεια της γλώσσας
• Κόκκινη και λεία γλώσσα
• Πρήξιμο της γλώσσας
• Ευαισθησία ή/και πόνος
• Καυσαλγία της γλώσσας (γλωσσοδυνία)
• Εμφάνιση μυκητίασης (στοματίτιδα)
• Μείωση ή αλλοίωση της γεύσης (δυσγευσία)

Το γενικό χαρακτηριστικό όλων των μορφών της γλωσσίτιδας είναι η μερική ή τοπική απώλεια ή συρρίκνωση των τριχοειδών θηλών που καλύπτουν την επιφάνεια της γλώσσας, κυρίως στην πάνω πλευρά της. Στις περιοχές που έχουν χαθεί οι τριχοειδές θηλές η γλώσσα φαίνεται πιο κόκκινη και λεία λόγω της αποκάλυψης των κατώτερων επιθηλιακών στιβάδων.

Οι συχνότερες μορφές γλωσσίτιδας είναι:

Ατροφική Γλωσσίτιδα

Στην ατροφική γλωσσίτιδα η απώλεια των τριχοειδών θηλών είναι γενικευμένη σε όλη την πάνω επιφάνεια της γλώσσας. Η γλώσσα είναι έντονα κόκκινη και λεία, ευαίσθητη στην επαφή ή τα έντονα ερεθίσματα και συχνά επώδυνη.

Μέση Ρομβοειδής Γλωσσίτιδα

Τα συμπτώματα της ρομβοειδούς γλωσσίτιδας εντοπίζονται μόνο στην κεντρική περιοχή της γλώσσας. Η βλάβη έχει σχήμα οβάλ ή ρόμβου με μέγιστο πλάτος περίπου 2 εκατοστά και μήκος 5 εκατοστά. Συνήθως συνδέεται με την ύπαρξη μυκητίασης (στοματίτιδας) αλλά σπάνια προκαλεί άλλα συμπτώματα.

Καλοήθης Μεταναστευτική Γλωσσίτιδα

Στην καλοήθη μεταναστευτική γλωσσίτιδα, γνωστή και σαν γεωγραφική γλώσσα, οι τριχοειδείς θηλές χάνονται σε διάφορα σημεία της γλώσσας με ακανόνιστο σχήμα σαν νησίδες κόκκινου χρώματος με λευκό περίγραμμα, που δίνουν στη γλώσσα την εικόνα χάρτη με νησιά. Χαρακτηριστικό αυτού του τύπου γλωσσίτιδας είναι η μεταβαλλόμενη εμφάνιση της γλώσσας λόγω μετακίνησης των προβληματικών περιοχών σε άλλα σημεία της γλώσσας.

Οσχεοειδής Γλωσσίτιδα

Η οσχεοειδής γλωσσίτιδα εμφανίζεται σαν πολλαπλές αύλακες στη ραχιαία επιφάνεια της γλώσσας, με βάθος που κυμαίνεται από 2 έως 6 χιλιοστά. Οι αύλακες εντοπίζονται κυρίως στα πλάγια χείλη της γλώσσας, ενώ ορισμένοι ασθενείς εμφανίζουν μία βαθιά, κεντρική αύλακα με πολλές μικρότερες να διακλαδίζονται εκατέρωθεν. Η κατάσταση είναι συνήθως ασυμπτωματική. Στις πτυχώσεις συσσωρεύονται μικρόβια και συχνά εκδηλώνεται και μυκητίαση (στοματίτιδα).

Οξεία Γλωσσίτιδα

Χαρακτηρίζεται από την απότομη εμφάνιση και εξέλιξη των συμπτωμάτων, τα οποία είναι έντονα, συνοδευόμενα από πρήξιμο της γλώσσας και των γύρω ιστών και δυσκολία στην κατάποση, ομιλία ή και αναπνοή. Το πρήξιμο μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε απόφραξη της αναπνευστικής οδού για αυτό απαιτείται άμεση ιατρική αντιμετώπιση. Συνήθως προκαλείται από αλλεργικές αντιδράσεις.

Η γλωσσίτιδα μπορεί να είναι είτε πρωτογενής, να οφείλεται δηλαδή σε πάθηση της γλώσσας, ή δευτερογενής και να αποτελεί σύμπτωμα ή επιπλοκή άλλης πάθησης του οργανισμού. Συνήθεις αιτίες είναι:

• Αλλεργικές αντιδράσεις σε φάρμακα, τροφές, ή άλλες ουσίες και υλικά όπως οδοντόκρεμες, στοματικά διαλύματα, τεχνητές οδοντοστοιχίες κ.ά. μπορεί να προκαλέσουν φλεγμονή των επιθηλιακών ή των μυϊκών ιστών της γλώσσας.
• Παθήσεις και αυτό-άνοσα νοσήματα όπως σύνδρομο Sjögren,, πέμφιγα, σιδηροπενική αναιμία, ομαλός λειχήνας στόματος κ.α.
• Μικροβιακές ή ιογενείς λοιμώξεις όπως έρπης, στρεπτόκοκκος, μυκητιάσεις, σύφιλη κ.α..
• Χαμηλά επίπεδα σιδήρου στο αίμα που οδηγούν σε χαμηλά επίπεδα μυογλοβίνης, μιας πρωτεϊνης σημαντικής για τη σωστή λειτουργία των μυών και της γλώσσας.
• Ξηροστομία λόγω μειωμένης έκκρισης σάλιου που οδηγεί σε ‘στέγνωμα’ της γλώσσας.
• Αλκοολισμός λόγω του συνεχούς ερεθισμού του επιθηλίου από το αλκοόλ.
• Τραυματισμοί της γλώσσας όπως κοψίματα ή καψίματα, δάγκωμα, αλλά και χρόνιοι ερεθισμοί πχ. από τεχνητές οδοντοστοιχίες που δεν εφαρμόζουν σωστά ή σιδεράκια για ορθοδοντική.
• Έλλειψη βιταμίνης Β (Β1, Β2 αλλά συχνότερα λόγω έλλειψης Β12 που συνδέεται με την εμφάνιση ατροφικής γλωσσίτιδας).

Σε πολλές περιπτώσεις η γλωσσίτιδα υποχωρεί από μόνη της σε μερικές ημέρες αλλά μπορεί να επανεμφανιστεί μετά από λίγο καιρό αν εξακολουθεί να υφίσταται η αιτία που την προκάλεσε. Η οριστική θεραπεία της γλωσσίτιδας συνίσταται στον εντοπισμό και αντιμετώπιση της υποκείμενης αιτίας που την προκαλεί, την αποφυγή ερεθισμών της γλώσσας και στην διατήρηση καλής στοματικής υγιεινής.

• Αν έχει εκδηλωθεί και στοματίτιδα, δηλαδή προσβολή από μύκητες, ο γιατρός μπορεί να χορηγήσει κάποιο αντιμυκητιασικό σκεύασμα.
• Αν υπάρχει πόνος ή καυσαλγία αντιμετωπίζονται με κοινά παυσίπονα (συνήθως μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη). Μπορεί επίσης να χορηγηθούν διαλύματα με αντι-ισταμινικά ή κορτικοστεροειδή.
• Σε περιπτώσεις οξείας γλωσσίτιδας με έντονο πρήξιμο πρέπει να αναζητηθεί άμεση ιατρική βοήθεια. Σε σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί τραχειοστομία.

Αν και τα περισσότερα προβλήματα της γλώσσας δεν αποτελούν κίνδυνο για την υγεία μας, σε ορισμένες περιπτώσεις, ιδίως σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, μπορεί να πρόκειται για προκαρκινικές βλάβες. Καθώς η έγκαιρη διάγνωση είναι κρίσιμη για την δυνατότητα αντιμετώπισης τυχόν καρκίνου της γλώσσας, αν αντιληφθείτε οποιαδήποτε αλλαγή στην εμφάνιση ή υφή της γλώσσας σας που διαρκεί αρκετές ημέρες, συστήνεται να επισκεφθείτε τον γιατρό ή τον οδοντίατρο σας.