Νευρική Ανορεξία & Βουλιμία • Πώς Βλάπτουν τα Δόντια;

Οι βουλιμικοί ασθενείς συνήθως καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες τροφών πλούσιων σε υδατάνθρακες διότι ορισμένες δίαιτες πχ. η υψηλή δίαιτα σε φρούτα, οδηγεί σε υψηλή λήψη φυσικών σακχάρων. Τα σάκχαρα των τροφών μεταβολίζονται από τα μικρόβια του στόματος σε οξέα δημιουργώντας όξινο περιβάλλον στα δόντια που ευνοεί την περαιτέρω ανάπτυξη της μικροβιακής πλάκας και την πρόκληση τερηδόνας.

Επιπλέον, το στομάχι μας περιέχει ισχυρά οξέα που χρειάζονται για την αποδόμηση και χώνευση των τροφών. Με τον εμετό, το πολύ όξινο περιεχόμενο του στομάχου έρχεται σε επαφή με τα δόντια προκαλώντας απώλεια ασβεστίου και διάβρωση της αδαμαντίνης (σμάλτου) των δοντιών. Η παρατεταμένη έκθεση των δοντιών στα γαστρικά οξέα λόγω των τακτικών εμέτων οδηγεί στην μείωση του πάχους της αδαμαντίνης ή και στην ολική καταστροφή της, και στη συνέχεια στην αποκάλυψη της οδοντίνης (του εσωτερικού στρώματος των δοντιών) με πιο συνήθη αποτελέσματα την εμφάνιση ευαισθησίας των δοντιών και τερηδόνας. Οι ασθενείς με χρόνιο πρόβλημα βουλιμίας συνήθως χρειάζονται μεγάλο αριθμό και μάλιστα επαναλαμβανόμενων σφραγισμάτων.

Οι επαναλαμβανόμενες και συνεχείς δίαιτες οδηγούν σε έλλειψη βιταμινών και ιχνοστοιχείων απαραίτητων για την υγεία των δοντιών και των ούλων.

Τα διαιτητικά χάπια και τα αντικαταθλιπτικά που παίρνουν συνήθως συστηματικά τα άτομα με νευρική ανορεξία ή βουλιμία έχουν σαν παρενέργεια την μείωση της ροής του σάλιου. Το σάλιο είναι απαραίτητο για την προστασία των δοντιών μέσω της ρύθμισης του pH του στόματος και της εξουδετέρωσης των οξέων. Η μειωμένη ποσότητα σάλιου στο στόμα σε συνδυασμό με το όξινο pH λόγω των εμέτων δημιουργεί τις ιδανικές συνθήκες για την διάβρωση του σμάλτου και την ανάπτυξη τερηδόνας.

• Σταδιακή διάβρωση της αδαμαντίνης (σμάλτου) των δοντιών
• Απώλεια πάχους της αδαμαντίνης κυρίως από μασητικές και γλωσσικές (εσωτερικές) επιφάνειες των δοντιών
• Οι κοπτικές επιφάνειες των μπροστινών δοντιών φθείρονται και γίνονται επίπεδες
• Αλλαγές στο χρώμα, σχήμα και ύψος των δοντιών
• Ευαισθησία των δοντιών στο ζεστό και το κρύο
• Αυξημένη συχνότητα εμφάνισης τερηδόνας
• Ερεθισμός των ούλων, λαιμού, ουρανίσκου, διόγκωση των σιελογόνων αδένων, σκασμένα χείλη.
• Μειωμένη ροή σάλιου και εμφάνιση ξηροστομίας
• Άσχημη αναπνοή

Ο οδοντίατρος πρέπει να αξιολογήσει προσεκτικά τα συμπτώματα σε συνδυασμό με την συνολική εικόνα και συμπεριφορά του ασθενή ώστε να προβεί στην σωστή διάγνωση της ακριβούς αιτιολογίας των προβλημάτων, καθώς αρκετά συμπτώματα στο στόμα της νευρικής ανορεξίας και βουλιμίας είναι παρόμοια με αυτά της διάβρωσης των δοντιών λόγω άλλων αιτιών όπως η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, ο αλκοολισμός, η χρήση μεθαμφεταμινών κ.α.

Η θεραπεία των επιπτώσεων της νευρικής ανορεξίας και βουλιμίας στα δόντια θα πρέπει να συνδυάζεται οπωσδήποτε και με την θεραπεία της διατροφικής διαταραχής. Σε αντίθετη περίπτωση η οποιαδήποτε οδοντιατρική θεραπεία θα είναι βραχύβια και στην καλύτερη περίπτωση θα χρειαστεί να επαναληφθεί, ενώ αυξάνεται και η πιθανότητα οριστικής απώλειας κάποιων δοντιών.

Οι βλάβες στα δόντια είναι συνήθως μη αναστρέψιμες και για αυτό απαιτείται αποκατάσταση των δοντιών με αισθητική ή/και προσθετική οδοντιατρική. Το οδοντιατρικό σκέλος της θεραπείας αναλόγως της σοβαρότητας των βλαβών συνήθως περιλαμβάνει:

• Φθορίωση των δοντιών για ενίσχυση της αδαμαντίνης και μείωση της ευαισθησίας, και συστηματική χρήση φθοριούχων στοματοπλυμάτων.
• Σφράγισμα των δοντιών που έχουν προσβληθεί από τερηδόνα.
• Όψεις πορσελάνης ή όψεις ρητίνης για την αισθητική αποκατάσταση της διάβρωσης των μπροστινών δοντιών.
• Θήκες δοντιών, για την αποκατάσταση εκτεταμένων βλαβών του σμάλτου και προστασία του από τα οξέα.

Είναι σημαντικό ο οδοντίατρος να μπορέσει να διαγνώσει έγκαιρα ότι η αιτία των αλλοιώσεων στα δόντια είναι η νευρική βουλιμία, ιδίως σε μικρές ηλικίες, έτσι ώστε το πρόβλημα να αντιμετωπιστεί νωρίς με την βοήθεια ψυχολόγου, ψυχιάτρου ή διατροφολόγου πριν γίνει χρόνια κατάσταση και πριν προκαλέσει μεγάλες βλάβες και στα δόντια. Οι ασθενείς που δεν έχουν ακόμη αντιμετωπίσει το πρόβλημα, μπορούν να μειώσουν τις επιβλαβείς συνέπειες στα δόντια ακολουθώντας τις συμβουλές που ακολουθούν:

• Μετά από εμετό, ξεπλένετε καλά το στόμα σας με άφθονο νερό, αλλά μην βουρτσίζετε τα δόντια σας πριν περάσει τουλάχιστον 1 ώρα ώστε να έχει επανέλθει το pH του στόματος σε φυσιολογικά επίπεδα. Το βούρτσισμα των δοντιών όσο το περιβάλλον του στόματος είναι πολύ όξινο προκαλεί αυξημένη απώλεια ασβεστίου από τα δόντια διευκολύνοντας την διάβρωση τους.
• Χρησιμοποιείτε μαλακή οδοντόβουρτσα. Οι σκληρές οδοντόβουρτσες, λόγω της αυξημένης αποτριβής, επιταχύνουν την φθορά της αδαμαντίνης.
• Μετά τον εμετό, ξεπλένετε το στόμα σας με 1 κουταλάκι του γλυκού σόδα διαλυμένη σε ένα ποτήρι νερό. Η σόδα είναι αλκαλική και εξουδετερώνει τα οξέα που βλάπτουν την αδαμαντίνη.
• Χρησιμοποιείτε καθημερινά φθοριούχα στοματοπλύματα ή και συμπληρώματα για την ενίσχυση της αντοχής της αδαμαντίνης.